Kujitolea hakufai kua kigezo cha taifa watu kupewa ajira; Badala yake serikali iongeze ajira kutaondoa tatizo

[Mr NdumbaroJl]

Hoja ya Kujitolea Kama Kigezo cha Ajira Serikalini: Je, Ni Suluhisho au Tatizo?

Hivi karibuni, Spika wa Bunge aligusia suala la kuwazingatia wale waliojitolea kama kigezo cha kuajiriwa katika nafasi za serikali.

Ingawa nia ya serikali ni kusaidia kupunguza ukosefu wa ajira kwa vijana, hatua hii inazua maswali makubwa kuhusu haki, usawa, na ufanisi wa mfumo wa ajira. Ni dhahiri kwamba changamoto ya ajira ni kubwa, lakini badala ya kutumia kujitolea kama kigezo, serikali inapaswa kuzingatia kuongeza ajira rasmi kwa ajili ya Watanzania wote.

1. Changamoto ya Kujitolea: Uzalendo na Gharama za Maisha

Kujitolea ni jambo la kujivunia, na wengi waliojitolea wanafanya hivyo kwa moyo wa uzalendo. Hata hivyo, kusema kuwa wanaojitolea pekee ndio wazalendo ni kudhalilisha wale ambao wangependa kujitolea lakini hawawezi kutokana na changamoto za kiuchumi. Kijana anayekabiliwa na gharama za kupanga, chakula, na mahitaji mengine ya msingi hawezi kumudu kujitolea kwa muda mrefu bila kulipwa.

Hivyo, kigezo cha kujitolea kinawaweka katika nafasi ngumu wale wenye kipato cha chini, na kuwakandamiza zaidi huku wenye uwezo kifedha wakipata nafasi hizo kwa urahisi. Serikali inapaswa kuelewa kuwa uzalendo unahitaji msaada wa kifedha kwa wale ambao hawana uwezo wa kujitolea kwa muda mrefu.

2. Kujitolea Sio Katika Serikali Pekee

Wale wanaojitolea katika sekta binafsi na mashirika yasiyo ya kiserikali pia wanatoa mchango muhimu kwa taifa.

Wanapofanya kazi kwenye miradi ya jamii, elimu, afya, na huduma nyingine, wanachangia moja kwa moja katika maendeleo ya nchi yetu.

Kutambua mchango wa sekta binafsi katika suala hili ni muhimu, kwa kuwa kufanya ajira za kujitolea kuwa kigezo rasmi serikalini kunaweza kuzorotesha motisha na maana ya kujitolea kwa dhati katika sekta nyingine.

3. Haki na Usawa: Athari kwa Wale Wasio na Uwezo wa Kifedha

Kujitolea kama kigezo cha ajira serikalini kutaathiri wale wasio na uwezo wa kifedha. Wenye uwezo wa kifedha wataweza kujitolea kwa muda mrefu bila kulipwa, lakini wale walio na changamoto za kifedha, ambao hawawezi kujitolea kwa muda mrefu, wataachwa nyuma.

Hii inaleta ukosefu wa usawa na unyanyapaa kwa watu wenye kipato cha chini, ambao watalazimika kujitolea kwa shida huku wakitegemea kupata ajira kupitia upendeleo.

Serikali inapaswa kuzingatia kuwa ajira ni haki ya kila mtu, na kwamba nafasi hizo zinapaswa kutolewa kwa misingi ya ushindani wa wazi, si kwa upendeleo wa kifedha.

4. Ujanja na Njia za Mkato katika Kupata Ajira

Ikiwa kujitolea litakuwa kigezo rasmi cha ajira, kuna hatari ya watu kuanza kutumia njia za mkato kupata barua za kujitolea, ikiwemo kupitia ndugu na marafiki. Watu watajipatia barua za kujitolea ili tu wapate nafasi ya ajira, jambo ambalo litawathiri wale waliojitolea kwa dhati. Hatua hii itazua rushwa na upendeleo, na hata kudhoofisha mfumo mzima wa ajira katika sekta ya umma.

5. Sheria Inahitaji Ajira Kupatikana kwa Ushindani

Ajira katika serikali kuu inapaswa kutolewa kwa ushindani na kwa uwazi. Kama mtu alijitolea, bado anapaswa kufuata taratibu rasmi za kuomba aj

ira kama kila raia mwingine, kwani ajira serikalini ni haki inayotolewa kwa misingi ya usawa na ushindani. Kuweka kigezo cha kujitolea kinapunguza nafasi ya kila Mtanzania mwenye sifa kuweza kupata ajira kwa usawa na uwazi. Kujitolea kunapaswa kuwa fursa ya kujenga uzoefu, sio upendeleo wa kupata ajira. Serikali inapaswa kuhakikisha kuwa nafasi za ajira zinalenga ustadi na uwezo wa kitaaluma, ili kuendana na sheria na kanuni za ajira kwa umma.

Mapendekezo kwa Serikali: Ajira Ngazi za Mikoa kwa Wanao Jitolea

Kwa wale wanaojitolea katika ngazi za mikoa na wilaya, serikali inaweza kutoa nafasi maalum kwa wale wanaoonyesha bidii na kujitolea kwa dhati kwa muda mrefu, lakini hii iwe kwa nafasi maalum za kujaza pengo la haraka lililotokana na kustaafu, vifo, au kuondoka kwa wafanyakazi wa awali. Hii itawapa wale waliojitolea katika maeneo hayo nafasi ya ajira kulingana na mchango wao, lakini bila kupunguza haki ya raia wengine kuomba nafasi za ajira za serikali kuu ambazo zinatakiwa kuwa wazi kwa wote.

Hitimisho

Mjadala wa kujitolea kuwa kigezo cha ajira unahitaji tahadhari na tafakari ya kina. Kutumia kujitolea kama kigezo rasmi cha kuajiri serikalini kunaweza kusababisha upendeleo, ukosefu wa haki, na unyanyapaa kwa wale ambao hawana uwezo wa kifedha wa kujitolea kwa muda mrefu. Serikali inapaswa kuendelea kuweka mkazo kwenye kuunda nafasi zaidi za ajira rasmi na kushirikisha watanzania wote kwenye mchakato wa kupata ajira. Mfumo wa ajira unapaswa kuwa shirikishi na wenye uwazi, na kuzingatia viwango vya kitaaluma na sheria za kazi, ili kutoa fursa sawa kwa raia wote. Ikiwa serikali itaamua kutumia kujitolea kama sehemu ya vigezo vya ajira, basi inapaswa pia kuzingatia kuwafadhili wale wanaojitolea, ili kutoa fursa sawa kwa kila mtu anayehitaji na kuhakikisha kuwa mfumo wa ajira haupotoshwi na ushawishi wa kifedha.

By Josephat

 

[ngara23]

Kigezo cha kujitolea ni cha kipuuzi mno
Mtu amehitimu chuo miaka 10 iliyopita ana familia afanye kazi Bure ataishij na watoto?
Wao wabunge na mawaziri mbona hawajitolei wanalipwa a mishahara na posho za Bure
Wanakandamiza watoto wa masikini ambayo wanajua kabisa hawawezi kujitolea Kwa muda mrefu bila kulipwa

 

[Dr PL]

Hoja ya Kujitolea Kama Kigezo cha Ajira Serikalini: Je, Ni Suluhisho au Tatizo?

Hivi karibuni, Spika wa Bunge aligusia suala la kuwazingatia wale waliojitolea kama kigezo cha kuajiriwa katika nafasi za serikali.

Ingawa nia ya serikali ni kusaidia kupunguza ukosefu wa ajira kwa vijana, hatua hii inazua maswali makubwa kuhusu haki, usawa, na ufanisi wa mfumo wa ajira. Ni dhahiri kwamba changamoto ya ajira ni kubwa, lakini badala ya kutumia kujitolea kama kigezo, serikali inapaswa kuzingatia kuongeza ajira rasmi kwa ajili ya Watanzania wote.

1. Changamoto ya Kujitolea: Uzalendo na Gharama za Maisha

Kujitolea ni jambo la kujivunia, na wengi waliojitolea wanafanya hivyo kwa moyo wa uzalendo. Hata hivyo, kusema kuwa wanaojitolea pekee ndio wazalendo ni kudhalilisha wale ambao wangependa kujitolea lakini hawawezi kutokana na changamoto za kiuchumi. Kijana anayekabiliwa na gharama za kupanga, chakula, na mahitaji mengine ya msingi hawezi kumudu kujitolea kwa muda mrefu bila kulipwa.

Hivyo, kigezo cha kujitolea kinawaweka katika nafasi ngumu wale wenye kipato cha chini, na kuwakandamiza zaidi huku wenye uwezo kifedha wakipata nafasi hizo kwa urahisi. Serikali inapaswa kuelewa kuwa uzalendo unahitaji msaada wa kifedha kwa wale ambao hawana uwezo wa kujitolea kwa muda mrefu.

2. Kujitolea Sio Katika Serikali Pekee

Wale wanaojitolea katika sekta binafsi na mashirika yasiyo ya kiserikali pia wanatoa mchango muhimu kwa taifa.

Wanapofanya kazi kwenye miradi ya jamii, elimu, afya, na huduma nyingine, wanachangia moja kwa moja katika maendeleo ya nchi yetu.

Kutambua mchango wa sekta binafsi katika suala hili ni muhimu, kwa kuwa kufanya ajira za kujitolea kuwa kigezo rasmi serikalini kunaweza kuzorotesha motisha na maana ya kujitolea kwa dhati katika sekta nyingine.

3. Haki na Usawa: Athari kwa Wale Wasio na Uwezo wa Kifedha

Kujitolea kama kigezo cha ajira serikalini kutaathiri wale wasio na uwezo wa kifedha. Wenye uwezo wa kifedha wataweza kujitolea kwa muda mrefu bila kulipwa, lakini wale walio na changamoto za kifedha, ambao hawawezi kujitolea kwa muda mrefu, wataachwa nyuma.

Hii inaleta ukosefu wa usawa na unyanyapaa kwa watu wenye kipato cha chini, ambao watalazimika kujitolea kwa shida huku wakitegemea kupata ajira kupitia upendeleo.

Serikali inapaswa kuzingatia kuwa ajira ni haki ya kila mtu, na kwamba nafasi hizo zinapaswa kutolewa kwa misingi ya ushindani wa wazi, si kwa upendeleo wa kifedha.

4. Ujanja na Njia za Mkato katika Kupata Ajira

Ikiwa kujitolea litakuwa kigezo rasmi cha ajira, kuna hatari ya watu kuanza kutumia njia za mkato kupata barua za kujitolea, ikiwemo kupitia ndugu na marafiki. Watu watajipatia barua za kujitolea ili tu wapate nafasi ya ajira, jambo ambalo litawathiri wale waliojitolea kwa dhati. Hatua hii itazua rushwa na upendeleo, na hata kudhoofisha mfumo mzima wa ajira katika sekta ya umma.

5. Sheria Inahitaji Ajira Kupatikana kwa Ushindani

Ajira katika serikali kuu inapaswa kutolewa kwa ushindani na kwa uwazi. Kama mtu alijitolea, bado anapaswa kufuata taratibu rasmi za kuomba aj

ira kama kila raia mwingine, kwani ajira serikalini ni haki inayotolewa kwa misingi ya usawa na ushindani. Kuweka kigezo cha kujitolea kinapunguza nafasi ya kila Mtanzania mwenye sifa kuweza kupata ajira kwa usawa na uwazi. Kujitolea kunapaswa kuwa fursa ya kujenga uzoefu, sio upendeleo wa kupata ajira. Serikali inapaswa kuhakikisha kuwa nafasi za ajira zinalenga ustadi na uwezo wa kitaaluma, ili kuendana na sheria na kanuni za ajira kwa umma.

Mapendekezo kwa Serikali: Ajira Ngazi za Mikoa kwa Wanao Jitolea

Kwa wale wanaojitolea katika ngazi za mikoa na wilaya, serikali inaweza kutoa nafasi maalum kwa wale wanaoonyesha bidii na kujitolea kwa dhati kwa muda mrefu, lakini hii iwe kwa nafasi maalum za kujaza pengo la haraka lililotokana na kustaafu, vifo, au kuondoka kwa wafanyakazi wa awali. Hii itawapa wale waliojitolea katika maeneo hayo nafasi ya ajira kulingana na mchango wao, lakini bila kupunguza haki ya raia wengine kuomba nafasi za ajira za serikali kuu ambazo zinatakiwa kuwa wazi kwa wote.

Hitimisho

Mjadala wa kujitolea kuwa kigezo cha ajira unahitaji tahadhari na tafakari ya kina. Kutumia kujitolea kama kigezo rasmi cha kuajiri serikalini kunaweza kusababisha upendeleo, ukosefu wa haki, na unyanyapaa kwa wale ambao hawana uwezo wa kifedha wa kujitolea kwa muda mrefu. Serikali inapaswa kuendelea kuweka mkazo kwenye kuunda nafasi zaidi za ajira rasmi na kushirikisha watanzania wote kwenye mchakato wa kupata ajira. Mfumo wa ajira unapaswa kuwa shirikishi na wenye uwazi, na kuzingatia viwango vya kitaaluma na sheria za kazi, ili kutoa fursa sawa kwa raia wote. Ikiwa serikali itaamua kutumia kujitolea kama sehemu ya vigezo vya ajira, basi inapaswa pia kuzingatia kuwafadhili wale wanaojitolea, ili kutoa fursa sawa kwa kila mtu anayehitaji na kuhakikisha kuwa mfumo wa ajira haupotoshwi na ushawishi wa kifedha.

By Josephat

Kama bunge lilivyokataa kigezo cha mafunzo ya JKT kwenye ajira za baadhi ya taasisi hivyo hivyo na hiki kigezo cha kujitolea kutumika kutoa ajira isiwepo popote.

Hii ni kwa sababu ukiangalia mtaani watu wengi wanataka kujitolea lakini unakuta nafasi zinazotolewa za kujitolea mfano kwenye taasisi fulani ( shule , hospital, NGO nk) ni 5, wanaoomba kwa maana ya kuonesha nia ya kutaka kujitolea ni mfano 20. Lakini mwishowe ni watu watano (5) tu watapewa nafasi hizo, sasa hao 15 waliobaki na walitamani kujitolea siku nafasi za ajira zikitangazwa waachwe kwa sababu hawajitolei? Au kama basi wakipewa uwanja sawa wa kufanya interview lakini wale 5 wakaongezewa sifa ya kujitolea inakuwa upendeleo wa moja kwa moja kwa sababu wote walitaka kujitolea lakini kutokana na uchache wa nafasi wengi wamebaki bila kujitolea.

Kwa hiyo ajira zitolewe kupitia njia za wazi kama interviews bila kuzingatia kigezo cha kujitolea kwani nafasi za kujitolea hutolewa kulingana na uhitaji na uwezo wa taasisi husika na si kwa kuangalia wingi (idadi) ya wanaohitaji kujitolea.