Kama mwalimu nisome wapi ili nijiandae na mtiani wa usaili (aptitude test)?

Mr NdumbaroJl

Member
Mar 23, 2023
69
75
Leo nataka kujibu swali hili kwa kuzingatia uzoefu na usaili unaoendeshwa na mataifa mengine katika kada ya elimu.

Kwanza, walimu wengi wanaojiandaa kwa mitihani ya usaili wa Sekretarieti ya Ajira wamekuwa na maswali mengi kuhusu mada zitakazojumuishwa kwenye mtihani wa maandishi (Written Aptitude Test). Uwanja wa walimu ni mpana, ukizingatia masomo tofauti wanayofundisha, taaluma zao binafsi, na mambo mengine. Wengine wana wasiwasi kuhusu kile kisichojulikana, hasa linapokuja suala la masomo wanayofundisha kuanzia Kidato cha Kwanza hadi Kidato cha Pili, na zaidi pamoja na mambo ya chuo kikuu waliyosoma.

Wapo walimu wanaoamini kuwa maswali yatakuwa maalum kwa masomo wanayofundisha tu. Hii inaweza kuwa sababu ya walimu kujiona kama wanadharauliwa wanaposikia mtihani wa usaili. Kwa mfano, wapo taasisi ambazo walimu hupewa mitihani sawa na wanafunzi wao with the same format kama necta😁, jambo ambalo sio sawa hata kidogo na sizani kama sekretariate wanaweza fanya hivyo . Kwa mfano, walimu wa Kiingereza wanaweza kuwa na dhana potofu kwamba mtihani utakuwa na maswali sawa na yale ambayo wanafunzi wao hufanya, jambo ambalo haliwezekani . Wengine wanadhani muundo wa mtihani unaweza kuwa tofauti.

Ili kufafanua zaidi, kuna maeneo makuu matatu ambapo walimu wanaweza kutahiniwa wakati wa mtihani wa usahili huo based on their scope of work na uzoefu kwenye saili zinazoendea mataifa mengine, kama ilivyo katika usaili wa walimu kwenye mataifa mengine:

1. Maarifa ya Somo la Kufundishia (Subject Specific Knowledge):

Eneo hili linahusisha maarifa ya msingi yanayohusiana na somo wanalotarajia kufundisha. Maswali yanaweza kuhusisha mambo ya msingi ya somo hilo. Kwa mfano, mwalimu wa Jiografia anaweza kuulizwa, "Mlima mrefu zaidi Afrika ni upi?" Ikiwa mwalimu hawezi kujibu maswali haya ya msingi, inaweza kumwondoa kwenye kinyang'anyiro, ikionesha ukosefu wa umahiri katika taaluma yao.

2. Maarifa Yaliyopatikana Chuo yanayo mfanya awe mwalimu kamili:

Eneo hili linahusu maswali kuhusu yale ambayo walimu wamejifunza chuoni. Maswali yanaweza kuhusisha nadharia za ufundishaji, mbinu bora za ufundishaji, na falsafa za elimu walizojifunza wakati wa mafunzo yao.

3. Uwezo wa Hoja na Uchanganuzi (Critical Thinking and Analytical Skills):

Hapa, mtihani unaweza kupima uwezo wa mwalimu katika hoja za dhana, kufikiri kimantiki, na utatuzi wa matatizo. Hii inaweza kujumuisha maswali ya ufahamu wa kusoma, fikra yakinifu, na hoja za uchambuzi. Walimu wanahitaji kuonesha uwezo wao wa kuelewa, kutafakari, na kujibu maswali yanayofanana na mazingira halisi ya ufundishaji.

Mtihani wa mwisho unaweza pia kujumuisha maarifa ya somo analotaka kufundisha mwalimu pamoja na mbinu za kufundishia. Vipengele hivi vinaweza kuunganishwa na kuwasilishwa kama swali moja katika mtihani, mara nyingi kwa muundo wa maswali ya kuchagua.

Kwa hivyo, kama mwalimu anayejitayarisha kwa mtihani huu, ni muhimu kuelewa msingi wa somo lako (fundamentals of your subject) na kujua mambo ya msingi vizuri. Unaweza kujiuliza, "Vitu hivi vya msingi ni nini hasa?" (What exactly are these basics?)

Kwa mfano, kama wewe ni mwalimu wa Hisabati (Mathematics), mambo ya msingi ni pamoja na fomula (formulas) za kutatua matatizo mbalimbali, uwezo wa kutambua mifumo ya namba (ability to identify patterns in numbers), na uelewa mzuri wa hesabu (arithmetic), mahesabu ya akili (mental calculations), na hoja za nambari (numerical reasoning). Vipengele hivi vya msingi ni muhimu kwa sababu vinaunda msingi wa ufundishaji na utatuzi wa matatizo ya hisabati (mathematical teaching and problem-solving).

Kwa walimu wa Fizikia (Physics), mkazo unapaswa kuwa kwenye mifumo na kanuni zinazotumika (applied systems and principles). Kuelewa dhana za msingi (core concepts) kama sheria za Newton (Newton's laws), uhifadhi wa nishati (energy conservation), na michakato ya nguvu (mechanics of forces) ni muhimu. Mtihani hauna muundo maalum (specific format) wa “soma sura hii” au “soma kitabu hiki.” Badala yake, inakuhitaji uweze kukabiliana na tatizo (approach a problem), kuelewa muktadha (understand the context), na kulitatua kwa ufanisi na usahihi (solve it effectively and correctly).

Kwa hiyo, maandalizi hayapaswi tu kuwa ya kukariri habari bali kuelewa dhana za msingi (core concepts) na mbinu zinazohitajika kwa ufundishaji bora (effective teaching). Mbinu hii ya maandalizi ya kina (comprehensive preparation approach) inahakikisha kwamba mwalimu anapokutana na mtihani, anaweza kukabiliana na maswali yanayounganisha ujuzi wa somo (integrating subject knowledge) na mbinu za kufundishia (teaching techniques) kwa ujasiri, na kuonyesha utayari na uwezo wao wa kuwaelimisha kizazi kijacho (showcasing their readiness to educate the next generation).

Ahsanten
by Josephat
0656480968

Jiunge na kundi letu la mafunzo ya jumla
 
Leo nataka kujibu swali hili kwa kuzingatia uzoefu na usaili unaoendeshwa na mataifa mengine katika kada ya elimu.

Kwanza, walimu wengi wanaojiandaa kwa mitihani ya usaili wa Sekretarieti ya Ajira wamekuwa na maswali mengi kuhusu mada zitakazojumuishwa kwenye mtihani wa maandishi (Written Aptitude Test). Uwanja wa walimu ni mpana, ukizingatia masomo tofauti wanayofundisha, taaluma zao binafsi, na mambo mengine. Wengine wana wasiwasi kuhusu kile kisichojulikana, hasa linapokuja suala la masomo wanayofundisha kuanzia Kidato cha Kwanza hadi Kidato cha Pili, na zaidi pamoja na mambo ya chuo kikuu waliyosoma.

Wapo walimu wanaoamini kuwa maswali yatakuwa maalum kwa masomo wanayofundisha tu. Hii inaweza kuwa sababu ya walimu kujiona kama wanadharauliwa wanaposikia mtihani wa usaili. Kwa mfano, wapo taasisi ambazo walimu hupewa mitihani sawa na wanafunzi wao with the same format kama necta😁, jambo ambalo sio sawa hata kidogo na sizani kama sekretariate wanaweza fanya hivyo . Kwa mfano, walimu wa Kiingereza wanaweza kuwa na dhana potofu kwamba mtihani utakuwa na maswali sawa na yale ambayo wanafunzi wao hufanya, jambo ambalo haliwezekani . Wengine wanadhani muundo wa mtihani unaweza kuwa tofauti.

Ili kufafanua zaidi, kuna maeneo makuu matatu ambapo walimu wanaweza kutahiniwa wakati wa mtihani wa usahili huo based on their scope of work na uzoefu kwenye saili zinazoendea mataifa mengine, kama ilivyo katika usaili wa walimu kwenye mataifa mengine:

1. Maarifa ya Somo la Kufundishia (Subject Specific Knowledge):

Eneo hili linahusisha maarifa ya msingi yanayohusiana na somo wanalotarajia kufundisha. Maswali yanaweza kuhusisha mambo ya msingi ya somo hilo. Kwa mfano, mwalimu wa Jiografia anaweza kuulizwa, "Mlima mrefu zaidi Afrika ni upi?" Ikiwa mwalimu hawezi kujibu maswali haya ya msingi, inaweza kumwondoa kwenye kinyang'anyiro, ikionesha ukosefu wa umahiri katika taaluma yao.

2. Maarifa Yaliyopatikana Chuo yanayo mfanya awe mwalimu kamili:

Eneo hili linahusu maswali kuhusu yale ambayo walimu wamejifunza chuoni. Maswali yanaweza kuhusisha nadharia za ufundishaji, mbinu bora za ufundishaji, na falsafa za elimu walizojifunza wakati wa mafunzo yao.

3. Uwezo wa Hoja na Uchanganuzi (Critical Thinking and Analytical Skills):

Hapa, mtihani unaweza kupima uwezo wa mwalimu katika hoja za dhana, kufikiri kimantiki, na utatuzi wa matatizo. Hii inaweza kujumuisha maswali ya ufahamu wa kusoma, fikra yakinifu, na hoja za uchambuzi. Walimu wanahitaji kuonesha uwezo wao wa kuelewa, kutafakari, na kujibu maswali yanayofanana na mazingira halisi ya ufundishaji.

Mtihani wa mwisho unaweza pia kujumuisha maarifa ya somo analotaka kufundisha mwalimu pamoja na mbinu za kufundishia. Vipengele hivi vinaweza kuunganishwa na kuwasilishwa kama swali moja katika mtihani, mara nyingi kwa muundo wa maswali ya kuchagua.

Kwa hivyo, kama mwalimu anayejitayarisha kwa mtihani huu, ni muhimu kuelewa msingi wa somo lako (fundamentals of your subject) na kujua mambo ya msingi vizuri. Unaweza kujiuliza, "Vitu hivi vya msingi ni nini hasa?" (What exactly are these basics?)

Kwa mfano, kama wewe ni mwalimu wa Hisabati (Mathematics), mambo ya msingi ni pamoja na fomula (formulas) za kutatua matatizo mbalimbali, uwezo wa kutambua mifumo ya namba (ability to identify patterns in numbers), na uelewa mzuri wa hesabu (arithmetic), mahesabu ya akili (mental calculations), na hoja za nambari (numerical reasoning). Vipengele hivi vya msingi ni muhimu kwa sababu vinaunda msingi wa ufundishaji na utatuzi wa matatizo ya hisabati (mathematical teaching and problem-solving).

Kwa walimu wa Fizikia (Physics), mkazo unapaswa kuwa kwenye mifumo na kanuni zinazotumika (applied systems and principles). Kuelewa dhana za msingi (core concepts) kama sheria za Newton (Newton's laws), uhifadhi wa nishati (energy conservation), na michakato ya nguvu (mechanics of forces) ni muhimu. Mtihani hauna muundo maalum (specific format) wa “soma sura hii” au “soma kitabu hiki.” Badala yake, inakuhitaji uweze kukabiliana na tatizo (approach a problem), kuelewa muktadha (understand the context), na kulitatua kwa ufanisi na usahihi (solve it effectively and correctly).

Kwa hiyo, maandalizi hayapaswi tu kuwa ya kukariri habari bali kuelewa dhana za msingi (core concepts) na mbinu zinazohitajika kwa ufundishaji bora (effective teaching). Mbinu hii ya maandalizi ya kina (comprehensive preparation approach) inahakikisha kwamba mwalimu anapokutana na mtihani, anaweza kukabiliana na maswali yanayounganisha ujuzi wa somo (integrating subject knowledge) na mbinu za kufundishia (teaching techniques) kwa ujasiri, na kuonyesha utayari na uwezo wao wa kuwaelimisha kizazi kijacho (showcasing their readiness to educate the next generation).

Ahsanten
by Josephat
0656480968

Jiunge na kundi letu la mafunzo ya jumla
Kwahiyo wakasome syllabus za masomo yao wajue main objective na specific objectives
 
Back
Top Bottom