Joseph Ludovick
JF-Expert Member
- Aug 11, 2013
- 379
- 495
Katika siasa za Tanzania, vyama vya CHADEMA na CCM vinaonekana kuwa na Mkazo na mitazamo tofauti kuhusu ujasiri na utii kutokana na malengo, misingi, na itikadi zao. CCM (Chama Cha Mapinduzi) kikiwa chama tawala, kimejikita zaidi katika dhana ya utii, huku CHADEMA (Chama cha Demokrasia na Maendeleo) kikiwa chama kikuu cha upinzani, kinajikita zaidi katika dhana ya ujasiri.
Kila chama kimechagua mkazo huu kutokana na misingi na changamoto zinazowakabili katika kutekeleza malengo yao.
CCM, kwa kuwa chama tawala, inasisitiza utii kwa wanachama wake na kwa jamii kwa ujumla. Mkazo huu unatokana na lengo la kudumisha mshikamano, utulivu, na nidhamu ndani ya chama na katika nchi kwa ujumla. CCM inaamini kwamba ili kuleta maendeleo na kudumisha amani, ni muhimu wananchi na wanachama wake waoneshe utii kwa viongozi, sheria, na sera za chama.
CCM inahisi kuwa utii ni njia ya kuhakikisha kwamba hakuna migongano ya ndani ya chama au jamii, na hivyo inasaidia kuendeleza utulivu wa kisiasa na kijamii. Kwa kusisitiza utii, CCM inalenga kuzuia migongano ya kisiasa, ambayo inaweza kudhoofisha uongozi wa chama na kuleta machafuko.
Chama kinapoimarisha utii kwa wanachama, kinajenga nidhamu ndani ya chama na hujenga umoja, jambo ambalo linaimarisha uwezo wa chama katika utekelezaji wa sera zake. Hivyo, utii ndani ya CCM hutengeneza mshikamano ambao husaidia kuimarisha dhamira ya kuongoza nchi kwa umoja.
CCM, kama chama tawala nchini, kinaweka mkazo kwa utii kwa wanachama ili kuzuia ukosoaji au upinzani wa ndani unaoweza kudhoofisha mamlaka ya chama. Wanachama wanatarajiwa kufuata maelekezo ya chama badala ya kujitokeza na kuhoji hadharani, ili kuzuia ushawishi hasi unaoweza kutokea.
Kwa kuimarisha utii, CCM inalenga kuandaa viongozi ambao wanaweza kuwa na nidhamu ya kuheshimu taratibu na kuendesha nchi kwa mujibu wa sheria na kanuni. Kwa mtazamo wa CCM, utii ni msingi wa utawala bora na wenye nidhamu.
Kwa upande mwingine, CHADEMA kinahamasisha wanachama kuwa na ujasiri wa kuhoji, kupinga, na kuwasemea wananchi dhidi ya changamoto na mapungufu yanayojitokeza katika uongozi wa nchi. CHADEMA, kama chama cha upinzani, kinachukulia ujasiri kama chombo muhimu cha kuleta mabadiliko na kuimarisha demokrasia.
CHADEMA inaamini kuwa ujasiri ni njia ya kutetea haki za kidemokrasia za wananchi. Wanapokuwa jasiri, wanachama wake wanapata fursa ya kuzungumzia changamoto za kimaendeleo na matatizo ya kijamii, wakilenga kuziba pengo kati ya serikali na wananchi.
Kwa kuwa CHADEMA ni chama cha upinzani, kinatoa mkazo wa ujasiri kwa wanachama wake ili waweze kutoa changamoto kwa serikali na CCM pale ambapo chama kinaona kwamba haki za wananchi zinakandamizwa au uongozi umepotoka. Ujasiri unawawezesha wanachama wa CHADEMA kukosoa kwa lengo la kuleta uwajibikaji wa viongozi wa serikali.
CHADEMA inaamini kuwa bila ujasiri, haki na uwazi haziwezi kupatikana. Wanachama wanahamasishwa kuwa na ujasiri wa kuhoji na kusimama kidete kupigania uwazi katika utawala wa nchi. Ujasiri huu huonekana kama njia ya kuimarisha utawala bora unaojali maslahi ya watu.
Ujasiri unaoonekana katika CHADEMA unalenga kuibua mijadala yenye mtazamo wa kuboresha hali ya kijamii na kiuchumi. Kwa kuhimiza ujasiri, CHADEMA inatamani kuwa na jamii yenye uthubutu wa kushiriki katika maamuzi na sera za serikali kwa faida ya wote.
Ukosefu wa utii unajitokeza pale ambapo mtu anakiuka sheria, kanuni, maelekezo, au maagizo yaliyowekwa na viongozi wa chama au mamlaka inayohusika. Tabia hizi huonyesha kutoheshimu mamlaka na miiko ya uongozi, na mara nyingi huleta athari hasi kwa mtu binafsi, jamii, na chama kwa ujumla.Kukosa utii ni pamoja na:
1.Kupinga Maelekezo ya Viongozi Hadharani. Mwanachama anapojitokeza hadharani na kukosoa au kupinga sera ya chama, au maelekezo ya viongozi bila kufuata taratibu za ndani za chama ni jambo ambalo linachukuliwa kuwa ukosefu wa nidhamu na utii. Matokeo yake ni mwanachama kusimamishwa au kufukuzwa katika chama, kwani inaonekana anadhoofisha chama mbele ya wananchi na kupoteza mshikamano.
2. Kujihusisha na Vitendo vya Rushwa au Ufisadi: Mwana-CCM anayejihusisha na vitendo vya rushwa, ufisadi au matumizi mabaya ya madaraka kwa maslahi binafsi, anakiuka maadili na utii kwa chama na nchi. Vitendo vya rushwa vina madhara makubwa kwa jamii na huchangia kudhoofisha imani ya wananchi kwa chama. Mwanachama anayepatikana na hatia anaweza kukosa nafasi za uongozi, kufukuzwa kwenye chama, na hata kuishia kifungoni.
3. Kutokuhudhuria Mikutano na Shughuli za Chama: Kupuuzia maagizo ya kuhudhuria mikutano ya chama au kushiriki kwenye shughuli za kijamii zinazoendeshwa na chama au vikao vya maandalizi ya uchaguzi au kampeni au mapokezi ya viongozi, na mwanachama anakaidi bila sababu ya msingi, anajionyesha kama asiyefuatilia na kuthamini malengo ya chama na hatetei maslahi ya chama na anaweza kusimamishwa kushiriki katika shughuli za chama na kunampa mwanachama taswira mbaya na humweka mbali na fursa mbalimbali.
4. Kutoa Siri za Chama kwa Wapinzani au Umma: Mwanachama anayetoa taarifa za siri za chama kwa vyombo vya habari au kwa wapinzani, kinyume na kanuni za chama, anajihusisha na ukosefu wa utii. Kitendo hiki kinachukuliwa kama usaliti na kinaweza kumfanya mwanachama kufukuzwa kwenye chama.
5. Kutumia Lugha ya Matusi na Kudhihaki Viongozi au Wanachama Wengine: Mwanachama anayeshiriki katika vitendo vya kudhalilisha viongozi wa chama au wanachama wenzake, kwa kutumia lugha ya matusi au kuwadhihaki kwa njia za kidigitali au kwenye mikusanyiko ya kijamii. Hii husababisha kuchukuliwa kwa hatua za kinidhamu ikiwa ni pamoja na kupewa onyo kali, kusimamishwa, au kufukuzwa katika chama. Hii ni kwa sababu lugha ya matusi na dhihaka huashiria kukosa heshima na hukiuka hadhi ya utu na usawa wa wanadamu wote, msingi muhimu sana wa CCM.
Wakati CHADEMA inasisitiza ujasiri kama njia ya kutetea haki na kuimarisha demokrasia, baadhi ya matendo yanayochukuliwa kama ya "kijasiri" na wanachama au wafuasi wake yanaweza kukiuka taratibu za sheria na kudhoofisha taswira ya chama mbele ya jamii. Ingawa wanachama wanaweza kuona matendo haya kama uthubutu au ujasiri wa kupinga changamoto, mara nyingi yanaweza kuleta madhara kwa chama na kwa mtu binafsi.
Wanachama wa CHADEMA wamekuwa wakihamasisha maandamano au mikutano ya hadhara hata bila kupata kibali cha polisi, wakiona kitendo hiki ni ujasiri wa kudai haki ya kutoa maoni na kujieleza.Hii husababisha migogoro na vyombo vya dola, na mara nyingine kusababisha maandamano kutawanywa kwa mabavu. Wanachama wanaweza kukamatwa, chama kupigwa faini, au hata kuvuruga amani.
Baadhi ya wanachama wa CHADEMA hujitokeza hadharani na kutoa kauli kali dhidi ya viongozi wa serikali au vyombo vya dola. Wanachama hawa huona kuwa ni ujasiri wa kusema ukweli na kudai uwajibikaji, wakihisi kuwa lugha kali inaweza kuwafanya viongozi waogope au kufikiria upya. Mara nyingi, kauli hizi husababisha kuchukuliwa hatua za kisheria dhidi ya wanaotoa maneno hayo kwa madai ya uchochezi. Aidha, lugha ya kali inaweza kuzua migongano au chuki kati ya wafuasi wa vyama tofauti na kupoteza imani ya umma kwa chama.
Wanachama wa CHADEMA wamekuwa wakikosoa au hata kupinga hadharani maamuzi ya vyombo vya serikali kama vile mahakama au polisi, wakihisi kuwa wanakandamizwa na kwamba kuna ukiukaji wa haki zao. Wanaona kitendo hiki kuwa cha kijasiri. Lakini hili nalo huweza kusababisha adhabu za kisheria kama vile faini au kifungo. Vilevile, inachafua uhusiano kati ya chama na vyombo vya dola, na inaweza kufanya chama kuonekana hakiheshimu sheria, jambo ambalo linapunguza imani ya umma kwa chama
Wakati mwingine, wanachama wa CHADEMA huamua kupinga matokeo ya uchaguzi kwa maandamano au kauli kali. Kukataa matokeo ya uchaguzi kwa njia zisizo rasmi mara nyingi huleta migogoro ya kisiasa na kupelekea taharuki na hata vurugu katika jamii. Pia, wanachama wanaweza kukamatwa au kuchukuliwa hatua za kisheria, jambo ambalo linachangia kuvuruga amani na utulivu wa kitaifa.
Baadhi ya wanachama wanaona ni ujasiri kutoa hadharani taarifa ambazo zinachukuliwa kama za siri za serikali au chama tawala. Mara nyingine wanachama wa CHADEMA hutumia mitandao ya kijamii kufichua mipango au maelezo ya ndani kwa kuona kwamba wanatoa ukweli. Kitendo cha kutoa siri bila ridhaa kinahatarisha usalama wa taifa na kinaweza kumuweka katika hatari mhusika kwa kuvunja sheria za usalama. Aidha, kinaweza kuathiri uhusiano wa CHADEMA na vyombo vya usalama, na kuwafanya baadhi ya watu waone chama hicho hakizingatii sheria za usalama.
Utii si udhaifu. Badala yake, utii ni sifa ya utu uzima na ni kielelezo cha hekima na busara. Mara nyingi, utii huchanganywa na woga au kukosa ujasiri, lakini kwa kweli, utii unahitaji nguvu ya ndani na kujitambua. Mtu anayefuata sheria, kuheshimu viongozi, na kutii taratibu hufanya hivyo kwa sababu anajua umuhimu wa nidhamu na ustawi wa jamii kwa ujumla. Utii na ujasiri vinaweza kwenda pamoja kwa kuimarishana, na mtu anaweza kuwa mtii huku akionyesha ujasiri pale panapohitajika.
Utii unahusiana na ujasiri kwa namna ya kipekee. Utii kwa kawaida ni uwezo wa kuheshimu sheria na viongozi, lakini pia unahitaji ujasiri wa kujizuia kufanya mambo kiholela au kinyume na maelekezo. Ujasiri sio tu ni uwezo wa kupinga bali pia ni uwezo wa kujitawala na kusimamia dhamira binafsi, hata kama jamii inafanya kinyume.
Watu wengi hudhani kuwa ujasiri ni kupinga tu, lakini kwa kweli, ujasiri unajumuisha kuweza kufanya maamuzi magumu kwa ustawi wa wengine na kwa uangalifu. Mwanachama wa chama au mtu yeyote anapokuwa mtii na wakati huo huo jasiri, anasaidia kusimamia haki bila kuvunja sheria.
Mtu mwenye utii wa kweli hana budi kujua kwa kina sababu za sheria au kanuni alizopewa. Hii husaidia kuwa na ujasiri wa kuziunga mkono sheria hizo kwa moyo safi. Kwa mfano, mwanachama wa chama anapoelewa kuwa kanuni za chama zinalenga kuleta maendeleo kwa jamii, atakuwa tayari kuzitii kwa sababu anajua maana na faida zake.
Utii unakuwa wa maana zaidi pale ambapo mtu ana ujasiri wa kujenga jamii yake na kutoa mchango chanya. Ujasiri unaweza kuonekana katika kutetea haki na kuzuia ukiukwaji wa sheria au taratibu zinazoleta mgawanyiko au madhara. Kwa mfano, pale ambapo viongozi wanapotoka kwenye maadili, mtu jasiri na mtii atajitokeza kwa njia ya heshima ili kurekebisha mambo bila kukiuka sheria.
Mtii jasiri haogopi kusema pale panapokuwa na kasoro, lakini anafanya hivyo kwa njia ya heshima. Utii wa dhati hauzuii mtu kutoa mawazo yenye maana kwa njia inayojenga. Hivyo, mtu anaweza kupatanisha utii na ujasiri kwa kutoa maoni yake bila kuleta uhasama.
Ujasiri unahitaji busara ya kujua wakati mwafaka wa kupinga au kuboresha mambo kwa njia inayokubalika. Hii inamaanisha kuwa, wakati mwingine, mtu anahitaji uvumilivu wa kutii, kisha kuleta mawazo yake kwa wakati mwafaka na kwa heshima, kwa njia ya ushawishi chanya.
Kwa kuzingatia hayo, mtu anaweza kuwa na utii na ujasiri kwa pamoja. Utii si udhaifu bali ni njia ya kujenga jamii yenye nidhamu, uadilifu, na maendeleo. Hivyo, kwa mtu au mwanachama yeyote anayetamani mafanikio binafsi na ya kijamii, utii na ujasiri ni lazima viende sambamba ili kuleta matokeo bora zaidi.
By J.L
Kila chama kimechagua mkazo huu kutokana na misingi na changamoto zinazowakabili katika kutekeleza malengo yao.
CCM, kwa kuwa chama tawala, inasisitiza utii kwa wanachama wake na kwa jamii kwa ujumla. Mkazo huu unatokana na lengo la kudumisha mshikamano, utulivu, na nidhamu ndani ya chama na katika nchi kwa ujumla. CCM inaamini kwamba ili kuleta maendeleo na kudumisha amani, ni muhimu wananchi na wanachama wake waoneshe utii kwa viongozi, sheria, na sera za chama.
CCM inahisi kuwa utii ni njia ya kuhakikisha kwamba hakuna migongano ya ndani ya chama au jamii, na hivyo inasaidia kuendeleza utulivu wa kisiasa na kijamii. Kwa kusisitiza utii, CCM inalenga kuzuia migongano ya kisiasa, ambayo inaweza kudhoofisha uongozi wa chama na kuleta machafuko.
Chama kinapoimarisha utii kwa wanachama, kinajenga nidhamu ndani ya chama na hujenga umoja, jambo ambalo linaimarisha uwezo wa chama katika utekelezaji wa sera zake. Hivyo, utii ndani ya CCM hutengeneza mshikamano ambao husaidia kuimarisha dhamira ya kuongoza nchi kwa umoja.
CCM, kama chama tawala nchini, kinaweka mkazo kwa utii kwa wanachama ili kuzuia ukosoaji au upinzani wa ndani unaoweza kudhoofisha mamlaka ya chama. Wanachama wanatarajiwa kufuata maelekezo ya chama badala ya kujitokeza na kuhoji hadharani, ili kuzuia ushawishi hasi unaoweza kutokea.
Kwa kuimarisha utii, CCM inalenga kuandaa viongozi ambao wanaweza kuwa na nidhamu ya kuheshimu taratibu na kuendesha nchi kwa mujibu wa sheria na kanuni. Kwa mtazamo wa CCM, utii ni msingi wa utawala bora na wenye nidhamu.
Kwa upande mwingine, CHADEMA kinahamasisha wanachama kuwa na ujasiri wa kuhoji, kupinga, na kuwasemea wananchi dhidi ya changamoto na mapungufu yanayojitokeza katika uongozi wa nchi. CHADEMA, kama chama cha upinzani, kinachukulia ujasiri kama chombo muhimu cha kuleta mabadiliko na kuimarisha demokrasia.
CHADEMA inaamini kuwa ujasiri ni njia ya kutetea haki za kidemokrasia za wananchi. Wanapokuwa jasiri, wanachama wake wanapata fursa ya kuzungumzia changamoto za kimaendeleo na matatizo ya kijamii, wakilenga kuziba pengo kati ya serikali na wananchi.
Kwa kuwa CHADEMA ni chama cha upinzani, kinatoa mkazo wa ujasiri kwa wanachama wake ili waweze kutoa changamoto kwa serikali na CCM pale ambapo chama kinaona kwamba haki za wananchi zinakandamizwa au uongozi umepotoka. Ujasiri unawawezesha wanachama wa CHADEMA kukosoa kwa lengo la kuleta uwajibikaji wa viongozi wa serikali.
CHADEMA inaamini kuwa bila ujasiri, haki na uwazi haziwezi kupatikana. Wanachama wanahamasishwa kuwa na ujasiri wa kuhoji na kusimama kidete kupigania uwazi katika utawala wa nchi. Ujasiri huu huonekana kama njia ya kuimarisha utawala bora unaojali maslahi ya watu.
Ujasiri unaoonekana katika CHADEMA unalenga kuibua mijadala yenye mtazamo wa kuboresha hali ya kijamii na kiuchumi. Kwa kuhimiza ujasiri, CHADEMA inatamani kuwa na jamii yenye uthubutu wa kushiriki katika maamuzi na sera za serikali kwa faida ya wote.
Ukosefu wa utii unajitokeza pale ambapo mtu anakiuka sheria, kanuni, maelekezo, au maagizo yaliyowekwa na viongozi wa chama au mamlaka inayohusika. Tabia hizi huonyesha kutoheshimu mamlaka na miiko ya uongozi, na mara nyingi huleta athari hasi kwa mtu binafsi, jamii, na chama kwa ujumla.Kukosa utii ni pamoja na:
1.Kupinga Maelekezo ya Viongozi Hadharani. Mwanachama anapojitokeza hadharani na kukosoa au kupinga sera ya chama, au maelekezo ya viongozi bila kufuata taratibu za ndani za chama ni jambo ambalo linachukuliwa kuwa ukosefu wa nidhamu na utii. Matokeo yake ni mwanachama kusimamishwa au kufukuzwa katika chama, kwani inaonekana anadhoofisha chama mbele ya wananchi na kupoteza mshikamano.
2. Kujihusisha na Vitendo vya Rushwa au Ufisadi: Mwana-CCM anayejihusisha na vitendo vya rushwa, ufisadi au matumizi mabaya ya madaraka kwa maslahi binafsi, anakiuka maadili na utii kwa chama na nchi. Vitendo vya rushwa vina madhara makubwa kwa jamii na huchangia kudhoofisha imani ya wananchi kwa chama. Mwanachama anayepatikana na hatia anaweza kukosa nafasi za uongozi, kufukuzwa kwenye chama, na hata kuishia kifungoni.
3. Kutokuhudhuria Mikutano na Shughuli za Chama: Kupuuzia maagizo ya kuhudhuria mikutano ya chama au kushiriki kwenye shughuli za kijamii zinazoendeshwa na chama au vikao vya maandalizi ya uchaguzi au kampeni au mapokezi ya viongozi, na mwanachama anakaidi bila sababu ya msingi, anajionyesha kama asiyefuatilia na kuthamini malengo ya chama na hatetei maslahi ya chama na anaweza kusimamishwa kushiriki katika shughuli za chama na kunampa mwanachama taswira mbaya na humweka mbali na fursa mbalimbali.
4. Kutoa Siri za Chama kwa Wapinzani au Umma: Mwanachama anayetoa taarifa za siri za chama kwa vyombo vya habari au kwa wapinzani, kinyume na kanuni za chama, anajihusisha na ukosefu wa utii. Kitendo hiki kinachukuliwa kama usaliti na kinaweza kumfanya mwanachama kufukuzwa kwenye chama.
5. Kutumia Lugha ya Matusi na Kudhihaki Viongozi au Wanachama Wengine: Mwanachama anayeshiriki katika vitendo vya kudhalilisha viongozi wa chama au wanachama wenzake, kwa kutumia lugha ya matusi au kuwadhihaki kwa njia za kidigitali au kwenye mikusanyiko ya kijamii. Hii husababisha kuchukuliwa kwa hatua za kinidhamu ikiwa ni pamoja na kupewa onyo kali, kusimamishwa, au kufukuzwa katika chama. Hii ni kwa sababu lugha ya matusi na dhihaka huashiria kukosa heshima na hukiuka hadhi ya utu na usawa wa wanadamu wote, msingi muhimu sana wa CCM.
Wakati CHADEMA inasisitiza ujasiri kama njia ya kutetea haki na kuimarisha demokrasia, baadhi ya matendo yanayochukuliwa kama ya "kijasiri" na wanachama au wafuasi wake yanaweza kukiuka taratibu za sheria na kudhoofisha taswira ya chama mbele ya jamii. Ingawa wanachama wanaweza kuona matendo haya kama uthubutu au ujasiri wa kupinga changamoto, mara nyingi yanaweza kuleta madhara kwa chama na kwa mtu binafsi.
Wanachama wa CHADEMA wamekuwa wakihamasisha maandamano au mikutano ya hadhara hata bila kupata kibali cha polisi, wakiona kitendo hiki ni ujasiri wa kudai haki ya kutoa maoni na kujieleza.Hii husababisha migogoro na vyombo vya dola, na mara nyingine kusababisha maandamano kutawanywa kwa mabavu. Wanachama wanaweza kukamatwa, chama kupigwa faini, au hata kuvuruga amani.
Baadhi ya wanachama wa CHADEMA hujitokeza hadharani na kutoa kauli kali dhidi ya viongozi wa serikali au vyombo vya dola. Wanachama hawa huona kuwa ni ujasiri wa kusema ukweli na kudai uwajibikaji, wakihisi kuwa lugha kali inaweza kuwafanya viongozi waogope au kufikiria upya. Mara nyingi, kauli hizi husababisha kuchukuliwa hatua za kisheria dhidi ya wanaotoa maneno hayo kwa madai ya uchochezi. Aidha, lugha ya kali inaweza kuzua migongano au chuki kati ya wafuasi wa vyama tofauti na kupoteza imani ya umma kwa chama.
Wanachama wa CHADEMA wamekuwa wakikosoa au hata kupinga hadharani maamuzi ya vyombo vya serikali kama vile mahakama au polisi, wakihisi kuwa wanakandamizwa na kwamba kuna ukiukaji wa haki zao. Wanaona kitendo hiki kuwa cha kijasiri. Lakini hili nalo huweza kusababisha adhabu za kisheria kama vile faini au kifungo. Vilevile, inachafua uhusiano kati ya chama na vyombo vya dola, na inaweza kufanya chama kuonekana hakiheshimu sheria, jambo ambalo linapunguza imani ya umma kwa chama
Wakati mwingine, wanachama wa CHADEMA huamua kupinga matokeo ya uchaguzi kwa maandamano au kauli kali. Kukataa matokeo ya uchaguzi kwa njia zisizo rasmi mara nyingi huleta migogoro ya kisiasa na kupelekea taharuki na hata vurugu katika jamii. Pia, wanachama wanaweza kukamatwa au kuchukuliwa hatua za kisheria, jambo ambalo linachangia kuvuruga amani na utulivu wa kitaifa.
Baadhi ya wanachama wanaona ni ujasiri kutoa hadharani taarifa ambazo zinachukuliwa kama za siri za serikali au chama tawala. Mara nyingine wanachama wa CHADEMA hutumia mitandao ya kijamii kufichua mipango au maelezo ya ndani kwa kuona kwamba wanatoa ukweli. Kitendo cha kutoa siri bila ridhaa kinahatarisha usalama wa taifa na kinaweza kumuweka katika hatari mhusika kwa kuvunja sheria za usalama. Aidha, kinaweza kuathiri uhusiano wa CHADEMA na vyombo vya usalama, na kuwafanya baadhi ya watu waone chama hicho hakizingatii sheria za usalama.
Utii si udhaifu. Badala yake, utii ni sifa ya utu uzima na ni kielelezo cha hekima na busara. Mara nyingi, utii huchanganywa na woga au kukosa ujasiri, lakini kwa kweli, utii unahitaji nguvu ya ndani na kujitambua. Mtu anayefuata sheria, kuheshimu viongozi, na kutii taratibu hufanya hivyo kwa sababu anajua umuhimu wa nidhamu na ustawi wa jamii kwa ujumla. Utii na ujasiri vinaweza kwenda pamoja kwa kuimarishana, na mtu anaweza kuwa mtii huku akionyesha ujasiri pale panapohitajika.
Utii unahusiana na ujasiri kwa namna ya kipekee. Utii kwa kawaida ni uwezo wa kuheshimu sheria na viongozi, lakini pia unahitaji ujasiri wa kujizuia kufanya mambo kiholela au kinyume na maelekezo. Ujasiri sio tu ni uwezo wa kupinga bali pia ni uwezo wa kujitawala na kusimamia dhamira binafsi, hata kama jamii inafanya kinyume.
Watu wengi hudhani kuwa ujasiri ni kupinga tu, lakini kwa kweli, ujasiri unajumuisha kuweza kufanya maamuzi magumu kwa ustawi wa wengine na kwa uangalifu. Mwanachama wa chama au mtu yeyote anapokuwa mtii na wakati huo huo jasiri, anasaidia kusimamia haki bila kuvunja sheria.
Mtu mwenye utii wa kweli hana budi kujua kwa kina sababu za sheria au kanuni alizopewa. Hii husaidia kuwa na ujasiri wa kuziunga mkono sheria hizo kwa moyo safi. Kwa mfano, mwanachama wa chama anapoelewa kuwa kanuni za chama zinalenga kuleta maendeleo kwa jamii, atakuwa tayari kuzitii kwa sababu anajua maana na faida zake.
Utii unakuwa wa maana zaidi pale ambapo mtu ana ujasiri wa kujenga jamii yake na kutoa mchango chanya. Ujasiri unaweza kuonekana katika kutetea haki na kuzuia ukiukwaji wa sheria au taratibu zinazoleta mgawanyiko au madhara. Kwa mfano, pale ambapo viongozi wanapotoka kwenye maadili, mtu jasiri na mtii atajitokeza kwa njia ya heshima ili kurekebisha mambo bila kukiuka sheria.
Mtii jasiri haogopi kusema pale panapokuwa na kasoro, lakini anafanya hivyo kwa njia ya heshima. Utii wa dhati hauzuii mtu kutoa mawazo yenye maana kwa njia inayojenga. Hivyo, mtu anaweza kupatanisha utii na ujasiri kwa kutoa maoni yake bila kuleta uhasama.
Ujasiri unahitaji busara ya kujua wakati mwafaka wa kupinga au kuboresha mambo kwa njia inayokubalika. Hii inamaanisha kuwa, wakati mwingine, mtu anahitaji uvumilivu wa kutii, kisha kuleta mawazo yake kwa wakati mwafaka na kwa heshima, kwa njia ya ushawishi chanya.
Kwa kuzingatia hayo, mtu anaweza kuwa na utii na ujasiri kwa pamoja. Utii si udhaifu bali ni njia ya kujenga jamii yenye nidhamu, uadilifu, na maendeleo. Hivyo, kwa mtu au mwanachama yeyote anayetamani mafanikio binafsi na ya kijamii, utii na ujasiri ni lazima viende sambamba ili kuleta matokeo bora zaidi.
By J.L
