Soko la Ndugai lililojengwa Dodoma kwa mabilioni na kuzinduliwa kwa mbwembwe limetelekezwa na wafanyabiashara

ChoiceVariable

JF-Expert Member
May 23, 2017
58,116
68,585
Ilianza Stendi ya Dodoma na Sasa ni Soko la Ndugai limegeuka kuwa makazi ya popo baada ya wafanyabiashara kulitelekeza Kwa sababu hakuna biashara eneo lilopojengwa.

Nawakumbisha tuu huu nimuendelezp wa miradi hasara ambayo ilijengwa na kuasisiwa Kwa kukurupuka.mfani masoko Hadi stendi za magorofa.

My Take: Ni upuuzi na hasara Kwa Wananchi Kwa Serikali kujiingiza kwenye miradi isiyokuwa na maana Wala Tija Kwa Wananchi.

Serikali acheni kabisa kutumia Watumishi wa Umma(Watu wa Maofisini) kutengeneza miradi yenye sura ya biashara,hao wamekimbia biashara mtaani hakuna wanachoweza.Waachwe wajikite kwenye kazi za kutoa Huduma ambazo sio za biashara.

Tumepigwa tena na wazalendo uchwara wa awamu ya 5

===========

Job Ndugai.jpg

Masoko kadhaa yenye thamani ya mabilioni ya shilingi, yaliyolengwa kuinua wafanyabiashara wadogo kwa kuwahamisha kutoka maeneo yasiyo rasmi, sasa yameachwa kufunikwa na vumbi kote nchini, The Citizen imebaini.

Kuanzia Dar es Salaam hadi Dodoma, uwekezaji huu kwa kiasi kikubwa umetelekezwa, ukiwaacha wenye mamlaka na mali zisizo na kazi, huku biashara zikiwa na ahadi za ukuaji zisizotimizwa.

Lengo la masoko haya lilikuwa wazi – kuboresha miundombinu, kurasimisha maeneo ya biashara, na kuongeza kipato kwa wafanyabiashara na halmashauri za manispaa pia.

Hata hivyo, masoko mengi sasa yamesalia kama miradi isiyofanikiwa, ishara za mipango duni, ushirikishwaji hafifu wa wadau, na fursa zilizopotezwa.

Chukua mfano wa Kituo cha Biashara cha Kijichi kilichopo Temeke, Dar es Salaam. Kikiwa ni uwekezaji wa zaidi ya Sh3.9 bilioni chini ya Mradi wa Maendeleo ya Jiji la Dar es Salaam (DMDP), kilikusudiwa kuwa kituo cha biashara chenye shughuli nyingi kwa wafanyabiashara na mabasi yanayokwenda mikoa ya kusini.

Badala yake, sasa kimeachwa tupu. Mfanyabiashara anayeuza maji katika kituo hicho alisema, "Niliamua kubaki hapa kwa sababu sikuwa na pengine pa kwenda baada ya kuhamishwa, lakini hapa hakuna wateja kwa kweli."

Hali katika Kituo cha Biashara cha Kijichi si ya pekee. Soko la Job Ndugai huko Dodoma, lililogharimu Sh14 bilioni na Soko la Bwawani Kinondoni, lililojengwa kwa Sh1.2 bilioni, pia yanakumbwa na hatima sawa.

Wafanyabiashara waliokuwa wakitumia vibanda hivyo wameshaondoka, wakieleza sababu kama gharama kubwa za uendeshaji, upungufu wa wateja, na ukosefu wa mipango madhubuti.

Bwawani, mfanyabiashara wa mashuka Felician Msofe alieleza, "Hakuna wateja, ndio maana wenzetu waliondoka na kutafuta maeneo mengine." Bila wateja wa kutosha, wafanyabiashara wamelazimika kuhamia au kubadilisha vibanda vyao kuwa maghala.

Licha ya utendaji duni wa sasa, wenye mamlaka za mitaa wanaendelea kuwa na matumaini. Kwa mujibu wa afisa wa Kituo cha Biashara cha Kijichi, eneo hilo hatimaye litakuwa na manufaa kadri Dar es Salaam inavyopanuka.

"Tunaamini kuwa katika siku zijazo, kila aliyekimbia atarudi kwa gharama kubwa zaidi kwa sababu jiji linakua," alisema afisa huyo, ambaye alikataa kutaja jina lake.

Vivyo hivyo, huko Dodoma, kiongozi wa Soko la Job Ndugai anaamini soko hilo litahudumia lengo lake lililokusudiwa kadri idadi ya watu wa Dodoma inavyoongezeka. "Soko litaanza kupata faida kadri Dodoma inavyokua," alisema.

Mtazamo huu wa matumaini una maana, lakini unazua swali: Je, tuendelee kuweka rasilimali kwenye miradi ambayo haitoi mapato ya haraka, au tunapaswa kutafakari upya jinsi ya kutumia nafasi hizi vyema kwa muda mfupi?

Rais Samia Suluhu Hassan hivi karibuni alikiri tatizo hili wakati wa mkutano wa kitaifa, akisema kuwa masoko mengi mapya yamebaki tupu. Suluhisho lake la kiutendaji? "Yabadilishwe kuwa kumbi za harusi au maeneo mbadala yanayoweza kuzalisha kipato kwa muda."

Pendekezo hili linaangazia njia inayonyumbulika zaidi ya upangaji wa miji, ambapo miundombinu haifungwi na matumizi yake ya awali.

Mtaalamu wa mipango miji Juma Kabete anaunga mkono wazo hili, akipendekeza kuwa masoko yanaweza kutumika kwa matumizi mengine yanayofaa jamii wakati mamlaka zikibuni mikakati ya kuvutia wafanyabiashara na wateja.

"Kwenye miji kama Nairobi na Addis Ababa, mamlaka zimepata matumizi mbadala kwa masoko ambayo awali hayakufanya vizuri. Baadhi yamekuwa vituo vya kijamii au maeneo ya matukio wakati wakisubiri uchumi wa ndani kufikia miundombinu hiyo."

Nini kilikwenda vibaya?

Wataalamu wanabainisha sababu kadhaa za kushindwa kwa miradi hii. Mojawapo ya kasoro kubwa, kwa mujibu wa mchumi wa miji Ahmed Kibwana kutoka Chuo cha Elimu ya Biashara (CBE), ni ukosefu wa ushirikishwaji wa wadau.

"Hii inakuonyesha kuwa wafanyabiashara hawakushirikishwa ipasavyo wakati wa awamu ya kupanga. Masoko yalijengwa katika maeneo yasiyofaa kwa biashara au hayana miundombinu ya kutosha kuunga mkono shughuli za biashara."

Aidha, kuweka kodi na ada kubwa kwa wafanyabiashara kuanzia siku ya kwanza kumezidisha tatizo.

"Wafanyabiashara wanahitaji muda wa kujenga biashara zao kabla ya kuanza kulipa kodi," anasema mchambuzi wa biashara Sarah Mtaki. "Siyo sahihi kutarajia biashara kustawi mara moja katika mazingira ambapo mzunguko wa wateja hauko bayana."

Zaidi ya hayo, kushindwa kuzingatia njia za usafiri kumeathiri sana. Katika Soko la Bwawani, wafanyabiashara wameomba njia za mabasi kupita karibu na soko ili kuvutia wateja zaidi.

"Tuliomba njia za mabasi na biashara za jumla ziletwe hapa, lakini hakuna lolote lililofanyika," anasema mfanyabiashara mmoja.

Duniani kote, masoko ya kisasa yamefanikiwa katika miji iliyo na mipango mizuri na ushirikishwaji wa wadau. Kwa mfano, Kigali, Rwanda, Soko la Kimironko ni mfano wa soko la mjini lililopangwa vizuri linalohudumia wakazi wa ndani na watalii.

Kinachokifanya kiwe tofauti ni eneo lake la kimkakati karibu na maeneo ya makazi na kuunganishwa na njia za usafiri zinazovutia mzunguko wa wateja wa kudumu.

Vivyo hivyo, huko Cape Town, Afrika Kusini, Old Biscuit Mill, awali eneo la soko lisilotumika, limegeuzwa kuwa kitovu cha biashara kwa kuchanganya vibanda vya biashara na burudani na mikahawa.

Inavutia umati si tu kwa biashara, bali pia kwa burudani, ikileta uchumi mseto kuzunguka soko.

"Ufanisi wa masoko katika nchi nyingine za Afrika unatokana na mipango makini na ushirikiano wa mara kwa mara na wadau," anasema Bw. Kibwana. "Iwapo Tanzania inataka masoko yake kufanikiwa, mamlaka lazima zihakikishe yanajengwa kwenye maeneo yenye mahitaji makubwa na kuyafanya yavutie wateja."

Umuhimu wa masoko yaliyopangwa vizuri

Masoko ya mijini siyo tu vituo vya biashara; ni muhimu kwa ukuaji wa biashara zisizo rasmi, zikiwapa wafanyabiashara jukwaa la kurasimisha na kupanua shughuli zao.

Masoko yanapopangwa vizuri, yanaweza kuwa injini zenye nguvu za maendeleo ya kiuchumi. Yanatoa fursa za ajira, kusaidia kilimo cha ndani, na kusaidia mzunguko wa pesa ndani ya jamii.

Hata hivyo, mipango mibovu inaweza kuyageuza masoko haya yenye uwezo wa kuwa hazina kuwa mzigo wa kifedha. "Kila jiji linahitaji masoko yaliyopangwa vizuri," anasema Bi Mtaki.

"Ni muhimu kwa biashara ndogo ndogo kustawi, lakini ni pale tu ambapo kuna mkakati wa wazi wa jinsi ya kuvutia wateja na kuunga mkono wafanyabiashara."

Ili kuepuka ongezeko la miradi ya "tembo mweupe", serikali za mitaa lazima zibadilishe mbinu zao. Badala ya kuzingatia tu miundombinu, lazima kuwe na mpango wa kina unaojumuisha maendeleo ya biashara, miundombinu ya usafiri, na ushirikishwaji wa wateja.

Kama Rais Samia alivyopendekeza, kubadilisha masoko yasiyofanya vizuri kwa muda mfupi kunaweza kusaidia kurejesha sehemu ya uwekezaji huku mamlaka zikifikiria suluhisho za muda mrefu.

Wakati huohuo, wataalamu wametoa ushauri kwamba miradi ya baadaye inapaswa kuwashirikisha wafanyabiashara katika mchakato wa upangaji na ijengwe kwenye maeneo yenye mahitaji ya wateja yaliyo thabiti.

"Tunahitaji kufikiria masoko kama sehemu zinazonyumbulika zinazohudumia mahitaji ya watu, siyo tu kama majengo ya kimwili. Unyumbulifu na ushirikishwaji endelevu wa wafanyabiashara na wateja utaleta mafanikio," anasema Bw. Kibwana.

Miradi mingine iliyotelekezwa
 
Kapige picha na ile Stend ya NYEGEZI - Mwanza

Soko la Magomeni, Usalama kapige picha

Ila kuna kituko kimoja kipo kuna kipande ukitoka Dodoma kuelekea Singida kuna kitu km stend sijui kitu gan zile Ofisi zimetekelezwa mpaka sasa zimeanza kuotewa manyasi marefu, ebwana hii nchi nuksi kabisa
 
Jengo kama soko ni kitu kinahitajika ila location walipoweka ndio poor planning.Lile eneo sio makazi ya watu upande wa juu ni maeneo ya taasisi,pembezone ni eneo la jeshi ambalo halina makazi.
Hilo soko lilitakiwa lijengwe kule nzuguni ambapo kuna wananchi wengi hasa wa vipato vya kati na vidogo lingechangamka sana.
Sasa unakwenda kujenga solo kwenye eneo ambapo hakuna makazi ya watu.
 
Jengo kama solo ni kitu kinahitajika ila location walipoweka ndio poor planning.Lile eneo sio makazi ya watu upande wa juu ni maeneo ya taasisi,pembezone ni eneo la jeshi ambalo halina makazi.
Hilo solo lilitakiwa lijengwe kule nzuguni ambapo kuna wananchi wengi hasa wa vipato vya kati na vidogo lingechangamka sana.
Sasa unakwenda kujenga solo kwenye eneo ambapo hakuna makazi ya watu.
Naendelea kuwakumbusha acheni kutumia watu wa maofisini kufanya mipango na maamuzi ya kibiashara hao ni wapumbavu tuu na ndio maana akili zao zinaweza ujinga,soko na stendi hazikuzi Mji.
 
Angalie pale Njombe walijenga soko kama hilo kwa fedha za WB,na wakajenga katika eneo lile lile ambapo kulikuwa na soko la zamani-matokeo yake solo lipo vibrant kinoma noma.
Hata Kariakoo Iko pale pale Mjini.

Waambieni watu wa Mbeya wajifunze Kwa haya makosa,CBD imehamia Mwanjelwa ila wao eti Bado wanataka kutumia mabilioni kujenga soko pale Matola,watakula hasara ya Karne.
 
Jengo kama soko ni kitu kinahitajika ila location walipoweka ndio poor planning.Lile eneo sio makazi ya watu upande wa juu ni maeneo ya taasisi,pembezone ni eneo la jeshi ambalo halina makazi.
Hilo soko lilitakiwa lijengwe kule nzuguni ambapo kuna wananchi wengi hasa wa vipato vya kati na vidogo lingechangamka sana.
Sasa unakwenda kujenga solo kwenye eneo ambapo hakuna makazi ya watu.
Ndio inaingia akili hii .
 
Kulamizimisha kuweka miradi kwa kukurupuka
Jirani yangu hapa kinondoni,bwawani walijenga soko
Zuri tena la kisasa na mpaka leo halijajaa wafanya biashara wala wateja hawaendi hapo,wote bado tunalitumia soko la mapinduzi

Ova
 
Ilianza Stendi ya Dodoma na Sasa ni Soko la Ndugai limegeuka kuwa makazi ya popo baada ya wafanyabiashara kulitelekeza Kwa sababu hakuna biashara eneo lilopojengwa.

Nawakumbisha tuu huu nimuendelezp wa miradi hasara ambayo ilijengwa na kuasisiwa Kwa kukurupuka.mfani masoko Hadi stendi za magorofa.

View: https://www.instagram.com/p/DATORKsoZ6A/?igsh=MWlpem1xN2g0OXBzdg==

My Take
Ni upuuzi na hasara Kwa Wananchi Kwa Serikali kujiingiza kwenye miradi isiyokuwa na maana Wala Tija Kwa Wananchi.

Serikali acheni kabisa kutumia Watumishi wa Umma(Watu wa Maofisini) kutengeneza miradi yenye sura ya biashara,hao wamekimbia biashara mtaani hakuna wanachoweza.Waachwe wajikite kwenye kazi za kutoa Huduma ambazo sio za biashara.

Tumepigwa tena na wazalendo uchwara wa awamu ya 5

Masoko ya Mwendazake, amepiga sana hela kupitia hii miradi, Mungu kaamua ugovi.
 
Ilianza Stendi ya Dodoma na Sasa ni Soko la Ndugai limegeuka kuwa makazi ya popo baada ya wafanyabiashara kulitelekeza Kwa sababu hakuna biashara eneo lilopojengwa.

Nawakumbisha tuu huu nimuendelezp wa miradi hasara ambayo ilijengwa na kuasisiwa Kwa kukurupuka.mfani masoko Hadi stendi za magorofa.

View: https://www.instagram.com/p/DATORKsoZ6A/?igsh=MWlpem1xN2g0OXBzdg==

My Take
Ni upuuzi na hasara Kwa Wananchi Kwa Serikali kujiingiza kwenye miradi isiyokuwa na maana Wala Tija Kwa Wananchi.

Serikali acheni kabisa kutumia Watumishi wa Umma(Watu wa Maofisini) kutengeneza miradi yenye sura ya biashara,hao wamekimbia biashara mtaani hakuna wanachoweza.Waachwe wajikite kwenye kazi za kutoa Huduma ambazo sio za biashara.

Tumepigwa tena na wazalendo uchwara wa awamu ya 5

Ndugai ni ukoo au jina? Kama ni jina Ndugai afanye mpango ili jina libadilishwe. Heshima kwa spika mstaafu.
 
  • Na ndio waziri M. L. Nchemba anasema wanakopa ili kujenga vitega uchumi, vikianza kufanya kazi vitalipa mikopo.
  • Watu wa maofisini wanapeleka miundombinu ya mabilioni huko chocho ili kupanua miji - kinachofuata ni kituko. Kwa nyie mliopo Kigamboni, Vp ufanisi wa daraja ya Mwl. Nyerere?
  • Naona Kafulila amepewa kazi ya kunadi miradi 'white elephant'. Wazee walisema "la kuvunda halina ubani."
 
Hata Kariakoo Iko pale pale Mjini.

Waambieni watu wa Mbeya wajifunze Kwa haya makosa,CBD imehamia Mwanjelwa ila wao eti Bado wanataka kutumia mabilioni kujenga soko pale Matola,watakula hasara ya Karne.
La Mwanza,Morogoro yamejengwa katikati ya mji,nadhani tatizo ni mipango miji wakiamini miji itakua kwa kasi matokeo yake haijawa hivyo.
Sambamba na baadhi ya standing ziko mbali sana na watu
 
Katika vi
Ilianza Stendi ya Dodoma na Sasa ni Soko la Ndugai limegeuka kuwa makazi ya popo baada ya wafanyabiashara kulitelekeza Kwa sababu hakuna biashara eneo lilopojengwa.

Nawakumbisha tuu huu nimuendelezp wa miradi hasara ambayo ilijengwa na kuasisiwa Kwa kukurupuka.mfani masoko Hadi stendi za magorofa.

View: https://www.instagram.com/p/DATORKsoZ6A/?igsh=MWlpem1xN2g0OXBzdg==

My Take
Ni upuuzi na hasara Kwa Wananchi Kwa Serikali kujiingiza kwenye miradi isiyokuwa na maana Wala Tija Kwa Wananchi.

Serikali acheni kabisa kutumia Watumishi wa Umma(Watu wa Maofisini) kutengeneza miradi yenye sura ya biashara,hao wamekimbia biashara mtaani hakuna wanachoweza.Waachwe wajikite kwenye kazi za kutoa Huduma ambazo sio za biashara.

Tumepigwa tena na wazalendo uchwara wa awamu ya 5

Katika vitu waliwin ni stend ya morogoro , soko la njombe vitu hivi viko mahala pale kwingine kote wamepiga pambio kwenye sherehe ya wachawi
 
Back
Top Bottom