Mturutumbi255
Senior Member
- Jun 7, 2024
- 198
- 409
Leo, wafanyabiashara wa Kariakoo wamesitisha shughuli zao kwa pamoja kwa kugomea kodi na ukaguzi mkali, hatua ambayo imesababisha maduka kufungwa na kuathiri biashara kwa kiasi kikubwa. Mgomo huu unakuja baada ya malalamiko ya muda mrefu kutoka kwa wafanyabiashara kuhusu ongezeko la kodi na ukaguzi unaofanyika bila taarifa, hali ambayo inaathiri uwezo wao wa kuendesha biashara kwa faida. Huku Kariakoo ikiwa kitovu muhimu cha biashara nchini Tanzania, hali hii imezua taharuki kubwa na ina athari kubwa kiuchumi.
Kodi na Tozo Kubwa
Kodi na tozo mbalimbali zimekuwa mzigo mkubwa kwa wafanyabiashara wa Kariakoo. Ongezeko la kodi linapunguza faida ya biashara na kuwafanya wafanyabiashara wengi kushindwa kuendelea na shughuli zao.
Mifano Hai
1. Ongezeko la Kodi ya Pango: Wafanyabiashara wamekuwa wakilalamikia ongezeko la kodi ya pango la maduka ambayo haiko sawia na mapato yao. Kwa mfano, mwaka 2021, baadhi ya wafanyabiashara walilazimika kufunga maduka yao baada ya wamiliki wa majengo kupandisha kodi kwa asilimia kubwa.
2. Kodi ya Ongezeko la Thamani (VAT): Ongezeko la asilimia 18 kwa VAT limekuwa kikwazo kikubwa kwa wafanyabiashara wengi. Wengi wanapata ugumu kuhamisha gharama hizi kwa wateja bila kupoteza ushindani wa kibiashara.
Ukaguzi Mkali
Ukaguzi mkali kutoka kwa mamlaka za serikali, kama Mamlaka ya Mapato Tanzania (TRA), umeleta usumbufu mkubwa kwa wafanyabiashara. Ukaguzi huu mara nyingi unahusisha adhabu kali kwa makosa madogo, hali inayochangia kukatisha tamaa wafanyabiashara.
Mifano Hai
1. Ukaguzi wa Ghafla na Adhabu Kali: Kuna matukio ya ukaguzi wa ghafla yanayofanyika bila taarifa na kutoa adhabu kubwa kwa wafanyabiashara wanaokutwa na makosa madogo kama kutokuwepo kwa risiti sahihi za manunuzi. Mwaka 2022, baadhi ya maduka yalifungwa kwa sababu ya kutokuwepo kwa risiti zilizoidhinishwa na TRA.
2. Kupunguza Hali ya Uhakika: Ukaguzi mkali umewafanya wafanyabiashara kushindwa kupanga vizuri biashara zao kutokana na hofu ya ukaguzi unaoweza kufanyika wakati wowote.
Ushauri kwa Serikali
Ili kutatua mgogoro huu na kuboresha mazingira ya biashara Kariakoo, serikali inaweza kuchukua hatua zifuatazo:
1. Kupunguza Kodi na Tozo: Serikali inapaswa kupunguza kiwango cha kodi na tozo mbalimbali zinazotozwa wafanyabiashara. Hii itawasaidia wafanyabiashara kuendesha biashara zao kwa faida na kuweza kutoa huduma bora kwa wateja.
2. Kutoa Mafunzo na Ushauri: Badala ya kutoa adhabu kali, TRA na mamlaka nyingine zinapaswa kutoa mafunzo na ushauri kwa wafanyabiashara juu ya namna bora ya kuendesha biashara zao na kufuata sheria zinazohusika.
3. Kuboresha Mchakato wa Ukaguzi: Serikali inapaswa kuhakikisha kuwa mchakato wa ukaguzi unakuwa wazi na wa haki. Ukaguzi unapaswa kufanyika kwa taarifa na kwa njia ambayo haiathiri sana biashara za wafanyabiashara.
4. Kusikiliza Malalamiko ya Wafanyabiashara: Serikali inapaswa kuwa na mfumo mzuri wa kusikiliza na kushughulikia malalamiko ya wafanyabiashara. Hii itasaidia kujenga mazingira ya kuaminiana kati ya serikali na wafanyabiashara.
5. Kutoa Vivutio vya Biashara: Serikali inaweza kutoa vivutio kama vile mikopo yenye riba nafuu na ruzuku kwa wafanyabiashara wadogo na wa kati. Hii itasaidia kukuza biashara na uchumi wa Kariakoo na nchi kwa ujumla.
Hitimisho
Kodi na tozo kubwa pamoja na ukaguzi mkali ni changamoto kuu zinazokumba wafanyabiashara wa Kariakoo. Serikali inapaswa kuchukua hatua madhubuti kupunguza mzigo wa kodi na kuboresha mchakato wa ukaguzi ili kuimarisha mazingira ya biashara. Kwa kufanya hivyo, itachochea ukuaji wa biashara na kuleta maendeleo endelevu kwa taifa.
By Mturutumbi
Kodi na Tozo Kubwa
Kodi na tozo mbalimbali zimekuwa mzigo mkubwa kwa wafanyabiashara wa Kariakoo. Ongezeko la kodi linapunguza faida ya biashara na kuwafanya wafanyabiashara wengi kushindwa kuendelea na shughuli zao.
Mifano Hai
1. Ongezeko la Kodi ya Pango: Wafanyabiashara wamekuwa wakilalamikia ongezeko la kodi ya pango la maduka ambayo haiko sawia na mapato yao. Kwa mfano, mwaka 2021, baadhi ya wafanyabiashara walilazimika kufunga maduka yao baada ya wamiliki wa majengo kupandisha kodi kwa asilimia kubwa.
2. Kodi ya Ongezeko la Thamani (VAT): Ongezeko la asilimia 18 kwa VAT limekuwa kikwazo kikubwa kwa wafanyabiashara wengi. Wengi wanapata ugumu kuhamisha gharama hizi kwa wateja bila kupoteza ushindani wa kibiashara.
Ukaguzi Mkali
Ukaguzi mkali kutoka kwa mamlaka za serikali, kama Mamlaka ya Mapato Tanzania (TRA), umeleta usumbufu mkubwa kwa wafanyabiashara. Ukaguzi huu mara nyingi unahusisha adhabu kali kwa makosa madogo, hali inayochangia kukatisha tamaa wafanyabiashara.
Mifano Hai
1. Ukaguzi wa Ghafla na Adhabu Kali: Kuna matukio ya ukaguzi wa ghafla yanayofanyika bila taarifa na kutoa adhabu kubwa kwa wafanyabiashara wanaokutwa na makosa madogo kama kutokuwepo kwa risiti sahihi za manunuzi. Mwaka 2022, baadhi ya maduka yalifungwa kwa sababu ya kutokuwepo kwa risiti zilizoidhinishwa na TRA.
2. Kupunguza Hali ya Uhakika: Ukaguzi mkali umewafanya wafanyabiashara kushindwa kupanga vizuri biashara zao kutokana na hofu ya ukaguzi unaoweza kufanyika wakati wowote.
Ushauri kwa Serikali
Ili kutatua mgogoro huu na kuboresha mazingira ya biashara Kariakoo, serikali inaweza kuchukua hatua zifuatazo:
1. Kupunguza Kodi na Tozo: Serikali inapaswa kupunguza kiwango cha kodi na tozo mbalimbali zinazotozwa wafanyabiashara. Hii itawasaidia wafanyabiashara kuendesha biashara zao kwa faida na kuweza kutoa huduma bora kwa wateja.
2. Kutoa Mafunzo na Ushauri: Badala ya kutoa adhabu kali, TRA na mamlaka nyingine zinapaswa kutoa mafunzo na ushauri kwa wafanyabiashara juu ya namna bora ya kuendesha biashara zao na kufuata sheria zinazohusika.
3. Kuboresha Mchakato wa Ukaguzi: Serikali inapaswa kuhakikisha kuwa mchakato wa ukaguzi unakuwa wazi na wa haki. Ukaguzi unapaswa kufanyika kwa taarifa na kwa njia ambayo haiathiri sana biashara za wafanyabiashara.
4. Kusikiliza Malalamiko ya Wafanyabiashara: Serikali inapaswa kuwa na mfumo mzuri wa kusikiliza na kushughulikia malalamiko ya wafanyabiashara. Hii itasaidia kujenga mazingira ya kuaminiana kati ya serikali na wafanyabiashara.
5. Kutoa Vivutio vya Biashara: Serikali inaweza kutoa vivutio kama vile mikopo yenye riba nafuu na ruzuku kwa wafanyabiashara wadogo na wa kati. Hii itasaidia kukuza biashara na uchumi wa Kariakoo na nchi kwa ujumla.
Hitimisho
Kodi na tozo kubwa pamoja na ukaguzi mkali ni changamoto kuu zinazokumba wafanyabiashara wa Kariakoo. Serikali inapaswa kuchukua hatua madhubuti kupunguza mzigo wa kodi na kuboresha mchakato wa ukaguzi ili kuimarisha mazingira ya biashara. Kwa kufanya hivyo, itachochea ukuaji wa biashara na kuleta maendeleo endelevu kwa taifa.
By Mturutumbi
