SoC04 Maboresho katika eneo la Teknolojia kwa ujumla kuanzia sasa mpaka miaka 25 ijayo

[Devotha Joseph Swaja]

Teknolojia ni matumizi sahihi ya maarifa na zana za kisayansi katika kurahisisha na kuboresha kazi.

Haya ni maboresho ya Teknologia Katika kipindi cha miaka 25 ijayo, katika nchi ya Tanzania ili kufikia maendeleo endelevu na kuimarisha uchumi wa taifa. Teknolojia ina uwezo wa kuleta mapinduzi katika sekta zote za jamii kama elimu, afya, kilimo, na biashara. Katika makala hii, tutajadili maboresho yanayotakiwa kufanywa ili kufanikisha dira hii, na kutoa mifano halisi ya jinsi teknolojia inaweza kuboresha maisha ya Watanzania.

Uimarishaji wa Miundombinu ya Teknolojia​

Miundombinu ya teknolojia ni msingi wa maendeleo. Serikali inapaswa kuwekeza katika ujenzi wa miundombinu ya mtandao yenye kasi na upana zaidi. Kwa mfano, Mradi wa Taifa wa Mkongo wa Mawasiliano (National ICT Broadband Backbone) umeanza kuleta mabadiliko, lakini unahitaji kuendelezwa na kupanuliwa kufikia maeneo ya vijijini. Kujenga minara ya mawasiliano na kuweka nyaya za fiber optic hadi vijijini kutasaidia kupunguza pengo la kidijitali na kuongeza upatikanaji wa huduma za mtandao kwa watu wengi zaidi.

Elimu na Mafunzo ya Teknolojia​

Elimu ni msingi wa maendeleo ya teknolojia. Mitaala ya shule na vyuo inapaswa kubadilishwa ili kujumuisha masomo ya teknolojia na programu za STEM (Sayansi, Teknolojia, Uhandisi, na Hisabati). Kwa mfano, Shule ya Sekondari ya Feza imeanzisha maabara za kisasa za kompyuta na programu za kufundisha programu kompyuta, ambazo zimewasaidia wanafunzi kupata ujuzi wa hali ya juu wa kiteknolojia. Pia, kuanzisha vituo vya ubunifu kama Sahara Sparks jijini Dar es Salaam kutatoa fursa kwa vijana kuvumbua na kuanzisha biashara za kiteknolojia.

Utafiti na Maendeleo​

Utafiti na maendeleo (R&D) ni muhimu katika uvumbuzi wa teknolojia mpya. Serikali inapaswa kuwekeza zaidi katika taasisi za utafiti kama vile COSTECH (Tanzania Commission for Science and Technology) ili kuhamasisha utafiti katika teknolojia. Kwa mfano, COSTECH imekuwa ikisaidia miradi ya utafiti inayolenga kuboresha teknolojia za kilimo na afya. Uwekezaji zaidi katika R&D utawezesha maendeleo ya teknolojia zinazoweza kutatua changamoto za kitaifa kama vile uzalishaji mdogo wa kilimo na upungufu wa huduma za afya.

Sera na Sheria za Teknolojia​

Sera na sheria madhubuti zinazohamasisha matumizi ya teknolojia ni muhimu. Serikali inapaswa kuunda sera zinazolinda haki miliki za wavumbuzi na kuhakikisha usalama wa matumizi ya teknolojia. Kwa mfano, Sheria ya Makosa ya Mtandao ya mwaka 2015 inahitaji kuboreshwa ili kuendana na mabadiliko ya haraka katika teknolojia na kuhakikisha faragha na usalama wa watumiaji wa mtandao. Sera hizi zinapaswa kuwa rafiki kwa wawekezaji ili kuvutia uwekezaji wa kiteknolojia kutoka ndani na nje ya nchi.

Matumizi ya Teknolojia katika Sekta Mbalimbali​

Teknolojia inaweza kuboresha sekta nyingi. Katika kilimo, matumizi ya teknolojia kama vile mfumo wa umwagiliaji wa kidijitali wa Hydroponics unaotumiwa na kampuni ya JATU PLC, yanaweza kuongeza uzalishaji na ufanisi wa kilimo. Katika sekta ya afya, matumizi ya telemedicine yanaweza kusaidia kupunguza mzigo wa wagonjwa katika hospitali kuu na kutoa huduma za afya kwa maeneo ya vijijini. Programu kama GoT-HOMIS (Government of Tanzania Health Management Information System) zimeanza kuboresha usimamizi wa data za wagonjwa na kuboresha utoaji wa huduma za afya.

Ushirikiano wa Kimataifa​

Tanzania inahitaji kushirikiana na mataifa mengine katika kuboresha teknolojia. Ushirikiano na nchi kama India na Korea Kusini katika teknolojia ya habari na mawasiliano (ICT) unaweza kuleta manufaa makubwa. Kwa mfano, ubadilishanaji wa wataalamu na wanafunzi kupitia programu kama Digital India na Korea Aid unaweza kusaidia Tanzania kupata maarifa na teknolojia mpya. Ushirikiano huu unaweza pia kusaidia katika kuanzisha viwanda vya kiteknolojia na kuongeza ajira kwa vijana.

Hitimisho​

Dira na taswira ya Tanzania mpya katika miaka 25 ijayo inategemea sana maendeleo katika eneo la teknolojia. Kwa kuboresha miundombinu ya teknolojia, elimu na mafunzo, utafiti na maendeleo, sera na sheria, pamoja na matumizi ya teknolojia katika sekta mbalimbali, Tanzania inaweza kufikia maendeleo endelevu na kukuza uchumi wake. Ushirikiano wa kimataifa pia una nafasi kubwa katika kufanikisha malengo haya. Hatua hizi zitaleta mabadiliko makubwa na kuifanya Tanzania kuwa taifa lenye nguvu na ushindani katika ulimwengu wa kisasa wa teknolojia.