Graduate Boom
Member
- Jun 20, 2024
- 7
- 4
Tanzania, kama ilivyo kwa mataifa mengi duniani, inajitahidi kuunda jamii yenye usawa zaidi. Usawa wa kijinsia umekuwa kipaumbele katika ajenda za kitaifa na kimataifa, na kwa hakika, tumepiga hatua nzuri katika kuwawezesha wanawake na wasichana. Lakini je, tunapuuza ukweli fulani katika harakati hizi? Je, katika kuwainua wanawake, tunawashusha wanaume?
Hoja hii siyo ya kupinga usawa wa kijinsia, bali ni mwito wa kuangazia upande mwingine wa sarafu, upande ambao mara nyingi hupuuzwa katika mazungumzo haya. Usawa wa kweli hauwezi kupatikana kwa kuwanyanyua wengine huku tukiwashusha wengine.
Mfano wa mambo yanayoonesha kuwa bado hatujawa na usawa wa kweli
Unyanyasaji wa Kimya: Wanaume Wanaoteseka Ndani ya Ndoa
Wengi wetu tumezoea kusikia kuhusu wanawake wanaonyanyaswa na waume zao. Lakini vipi kuhusu wanaume wanaoteseka kimya kimya mikononi mwa wake zao? Unyanyasaji wa wanaume katika ndoa, iwe ni wa kimwili, kihisia, au kiuchumi, upo na unasababisha maumivu makali kwa waathiriwa.
Mfano ni hadithi ya Godfrey, baba wa watoto watatu ambaye amekuwa akiteseka kimya kimya kwa miaka mingi kutokana na unyanyasaji wa mke wake. Mke wake humpiga, humdharau, na kumnyima haki ya kuona na kuwalea watoto wake. Lakini Godfrey anaogopa kuongea. Anaogopa kudhihakiwa na jamii, anaogopa kutoaminika, na zaidi ya yote, anaogopa kupoteza watoto wake.
Hadithi ya Godfrey siyo ya kipekee. Kuna wanaume wengi nchini Tanzania wanaopitia hali kama hii, lakini wanakosa sauti ya kusimulia machungu yao. Unyanyapaa unaowazunguka wanaume wanaonyanyaswa unawafanya waogope kuomba msaada.
Je, Sheria Inawalinda Vijana wa Kiume Sawa na Wasichana?
Kesi za mimba za utotoni zimekuwa zikiongezeka nchini Tanzania, na jitihada za kukabiliana na tatizo hili zimelenga zaidi kuwalinda wasichana. Ingawa ni muhimu kuwalinda wasichana kutokana na madhara ya mimba za utotoni, ni muhimu pia kuhakikisha kuwa sheria inatekelezwa kwa haki kwa pande zote mbili.
Mfano ni kesi ya Musa, kijana wa miaka 17 aliyejikuta akiwa baba akiwa bado mwanafunzi. Msichana aliyehusika alikuwa na umri sawa na Musa, na wote walikubaliana kufanya ngono. Lakini baada ya mimba kugundulika, familia ya msichana ilimgeukia Musa na kumshtaki kwa kumbaka binti yao. Musa alifukuzwa shule na kuishia gerezani, wakati msichana aliendelea na masomo yake.
Kesi kama ya Musa zinaonyesha kuwa wakati mwingine sheria inatumika kwa upendeleo, na vijana wa kiume wanajikuta wakibeba mzigo mkubwa zaidi katika kesi za mimba za utotoni.
Je, Mashirika ya Haki za Wanaume Yana Nafasi Tanzania?
Tanzania ina historia ndefu ya harakati za ukombozi wa wanawake, na kuna mashirika mengi yanayofanya kazi nzuri ya kuhakikisha usawa wa kijinsia. Lakini je, kuna mashirika ya kutosha yanayowatetea wanaume?
Wakati kuna mashirika kama vile TAMWA (Tanzania Media Women's Association) yanayofanya kazi nzuri katika kuwatetea wanawake, ni vigumu kupata mashirika yanayofanya kazi sawa kwa ajili ya wanaume. Hili linapelekea sauti za wanaume kutosikika na changamoto zao kupuuzwa.
Mfano ni ukosefu wa vituo vya kuwasaidia wanaume wanaopitia unyanyasaji wa ndoa. Wakati wanawake wanaweza kupata msaada kutoka kwa mashirika mbalimbali, wanaume wengi hawana pa kwenda wanapokabiliwa na unyanyasaji.
Je, Mifumo ya Serikali Imewapendelea Zaidi Wanawake?
Serikali ya Tanzania imechukua hatua kubwa katika kuhakikisha usawa wa kijinsia, ikiwa ni pamoja na kuweka sera zinazowawezesha wanawake kushiriki kikamilifu katika nyanza zote za maisha. Lakini je, sera hizi zimepelekea wanaume kupuuzwa katika baadhi ya maeneo?
Mfano ni katika utoaji wa mikopo kwa vikundi vidogo na vya kati. Serikali imeweka kipaumbele katika kuwawezesha wanawake kiuchumi kwa kutoa mikopo nafuu kwa vikundi vya wanawake. Ingawa lengo la sera hii ni nzuri, limepelekea baadhi ya wanaume kukosa fursa sawa za kupata mikopo hiyo.
Hasara za Kutozingatia Haki za Wanaume katika Usawa wa Kijinsia:
1. Kuongezeka kwa Unyanyasaji:
Kutokuwepo kwa mifumo imara ya kuwalinda wanaume dhidi ya unyanyasaji kunaweza kupelekea kuongezeka kwa vitendo hivyo.
2. Ukosefu wa Uwajibikaji Sawa:
Kutokuwa na usawa katika utekelezaji wa sheria kunaweza kuwafanya wanaume wahisi kama hawana haki sawa mbele ya sheria.
3.Kuvunjika kwa Familia:
Unyanyasaji na ukosefu wa haki ndani ya ndoa vinaweza kusababisha migogoro na hatimaye kuvunjika kwa familia.
4. Kuongezeka kwa Umasikini:
Wanaume wanapokosa fursa sawa za kiuchumi, familia zao na jamii kwa ujumla zinaweza kuathiriwa.
5. Kuongezeka kwa Uhalifu:
Vijana wa kiume wanapokosa fursa na msaada, wanaweza kujiingiza katika uhalifu.
Hatua Tano Kuelekea Tanzania ya Usawa ifikapo 2030:
1. Kubadili Mtazamo:
Tunahitaji kubadilisha mtazamo wetu kuhusu usawa wa kijinsia. Usawa haimaanishi kuwashusha wanaume ili kuwainua wanawake, bali ni kuhakikisha kuwa wote wana fursa sawa na haki sawa.
2. Kuimarisha Sheria na Sera:
Tunahitaji sheria na sera zinazolinda haki za wanaume na wanawake kwa usawa.
3. Kuunga Mkono Mashirika Yanayotetea Haki za Wanaume: Tunahitaji kuhamasisha na kuunga mkono mashirika yanayofanya kazi ya kuwatetea wanaume na kuhakikisha sauti zao zinasikika.
4. Kutoa Elimu ya Usawa wa Kijinsia kwa Wote:
Elimu ni muhimu katika kubadilisha mitazamo na tabia. Tunahitaji kutoa elimu ya usawa wa kijinsia kwa watoto wetu, wavulana na wasichana, ili waweze kukulia katika jamii inayoheshimu haki za wote.
5. Kukuza Mazingira ya Mazungumzo Huria:
Tunahitaji kuunda mazingira ambapo wanaume wanaweza kuzungumza kuhusu changamoto zao bila hofu ya kudhihakiwa au kutoaminika.
Faida za Usawa wa Kweli kwa Tanzania:
1.Uchumi Imara:
Usawa wa kijinsia utawawezesha wanaume na wanawake kuchangia kikamilifu katika uchumi wa taifa.
2. Familia Zenye Nguvu na Umoja: Usawa katika familia utasababisha mahusiano bora na malezi bora kwa watoto.
3. Kupungua kwa Umasikini: Kuwawezesha wanawake na wanaume kiuchumi kutapunguza umasikini kwa ujumla.
4. Amani na Utulivu:Jamii yenye usawa itakuwa na amani na utulivu zaidi.
5. Maendeleo Endelevu: Usawa wa kijinsia ni muhimu kwa maendeleo endelevu.
Maono ya Tanzania ya Usawa.
Tunaiona Tanzania ambapo wanaume na wanawake wanashirikiana kama sawa katika kujenga taifa imara. Tanzania ambapo kila mtu ana nafasi sawa ya kufanikiwa maishani, bila kujali jinsia yake. Tanzania ambapo haki, usawa, na umoja vinatawala.
“Safari kuelekea usawa si rahisi, lakini kwa pamoja, tunaweza kuunda Tanzania bora kwa ajili yetu sote.”
Hoja hii siyo ya kupinga usawa wa kijinsia, bali ni mwito wa kuangazia upande mwingine wa sarafu, upande ambao mara nyingi hupuuzwa katika mazungumzo haya. Usawa wa kweli hauwezi kupatikana kwa kuwanyanyua wengine huku tukiwashusha wengine.
Mfano wa mambo yanayoonesha kuwa bado hatujawa na usawa wa kweli
Unyanyasaji wa Kimya: Wanaume Wanaoteseka Ndani ya Ndoa
Wengi wetu tumezoea kusikia kuhusu wanawake wanaonyanyaswa na waume zao. Lakini vipi kuhusu wanaume wanaoteseka kimya kimya mikononi mwa wake zao? Unyanyasaji wa wanaume katika ndoa, iwe ni wa kimwili, kihisia, au kiuchumi, upo na unasababisha maumivu makali kwa waathiriwa.
Mfano ni hadithi ya Godfrey, baba wa watoto watatu ambaye amekuwa akiteseka kimya kimya kwa miaka mingi kutokana na unyanyasaji wa mke wake. Mke wake humpiga, humdharau, na kumnyima haki ya kuona na kuwalea watoto wake. Lakini Godfrey anaogopa kuongea. Anaogopa kudhihakiwa na jamii, anaogopa kutoaminika, na zaidi ya yote, anaogopa kupoteza watoto wake.
Hadithi ya Godfrey siyo ya kipekee. Kuna wanaume wengi nchini Tanzania wanaopitia hali kama hii, lakini wanakosa sauti ya kusimulia machungu yao. Unyanyapaa unaowazunguka wanaume wanaonyanyaswa unawafanya waogope kuomba msaada.
Je, Sheria Inawalinda Vijana wa Kiume Sawa na Wasichana?
Kesi za mimba za utotoni zimekuwa zikiongezeka nchini Tanzania, na jitihada za kukabiliana na tatizo hili zimelenga zaidi kuwalinda wasichana. Ingawa ni muhimu kuwalinda wasichana kutokana na madhara ya mimba za utotoni, ni muhimu pia kuhakikisha kuwa sheria inatekelezwa kwa haki kwa pande zote mbili.
Mfano ni kesi ya Musa, kijana wa miaka 17 aliyejikuta akiwa baba akiwa bado mwanafunzi. Msichana aliyehusika alikuwa na umri sawa na Musa, na wote walikubaliana kufanya ngono. Lakini baada ya mimba kugundulika, familia ya msichana ilimgeukia Musa na kumshtaki kwa kumbaka binti yao. Musa alifukuzwa shule na kuishia gerezani, wakati msichana aliendelea na masomo yake.
Kesi kama ya Musa zinaonyesha kuwa wakati mwingine sheria inatumika kwa upendeleo, na vijana wa kiume wanajikuta wakibeba mzigo mkubwa zaidi katika kesi za mimba za utotoni.
Je, Mashirika ya Haki za Wanaume Yana Nafasi Tanzania?
Tanzania ina historia ndefu ya harakati za ukombozi wa wanawake, na kuna mashirika mengi yanayofanya kazi nzuri ya kuhakikisha usawa wa kijinsia. Lakini je, kuna mashirika ya kutosha yanayowatetea wanaume?
Wakati kuna mashirika kama vile TAMWA (Tanzania Media Women's Association) yanayofanya kazi nzuri katika kuwatetea wanawake, ni vigumu kupata mashirika yanayofanya kazi sawa kwa ajili ya wanaume. Hili linapelekea sauti za wanaume kutosikika na changamoto zao kupuuzwa.
Mfano ni ukosefu wa vituo vya kuwasaidia wanaume wanaopitia unyanyasaji wa ndoa. Wakati wanawake wanaweza kupata msaada kutoka kwa mashirika mbalimbali, wanaume wengi hawana pa kwenda wanapokabiliwa na unyanyasaji.
Je, Mifumo ya Serikali Imewapendelea Zaidi Wanawake?
Serikali ya Tanzania imechukua hatua kubwa katika kuhakikisha usawa wa kijinsia, ikiwa ni pamoja na kuweka sera zinazowawezesha wanawake kushiriki kikamilifu katika nyanza zote za maisha. Lakini je, sera hizi zimepelekea wanaume kupuuzwa katika baadhi ya maeneo?
Mfano ni katika utoaji wa mikopo kwa vikundi vidogo na vya kati. Serikali imeweka kipaumbele katika kuwawezesha wanawake kiuchumi kwa kutoa mikopo nafuu kwa vikundi vya wanawake. Ingawa lengo la sera hii ni nzuri, limepelekea baadhi ya wanaume kukosa fursa sawa za kupata mikopo hiyo.
Hasara za Kutozingatia Haki za Wanaume katika Usawa wa Kijinsia:
1. Kuongezeka kwa Unyanyasaji:
Kutokuwepo kwa mifumo imara ya kuwalinda wanaume dhidi ya unyanyasaji kunaweza kupelekea kuongezeka kwa vitendo hivyo.
2. Ukosefu wa Uwajibikaji Sawa:
Kutokuwa na usawa katika utekelezaji wa sheria kunaweza kuwafanya wanaume wahisi kama hawana haki sawa mbele ya sheria.
3.Kuvunjika kwa Familia:
Unyanyasaji na ukosefu wa haki ndani ya ndoa vinaweza kusababisha migogoro na hatimaye kuvunjika kwa familia.
4. Kuongezeka kwa Umasikini:
Wanaume wanapokosa fursa sawa za kiuchumi, familia zao na jamii kwa ujumla zinaweza kuathiriwa.
5. Kuongezeka kwa Uhalifu:
Vijana wa kiume wanapokosa fursa na msaada, wanaweza kujiingiza katika uhalifu.
Hatua Tano Kuelekea Tanzania ya Usawa ifikapo 2030:
1. Kubadili Mtazamo:
Tunahitaji kubadilisha mtazamo wetu kuhusu usawa wa kijinsia. Usawa haimaanishi kuwashusha wanaume ili kuwainua wanawake, bali ni kuhakikisha kuwa wote wana fursa sawa na haki sawa.
2. Kuimarisha Sheria na Sera:
Tunahitaji sheria na sera zinazolinda haki za wanaume na wanawake kwa usawa.
3. Kuunga Mkono Mashirika Yanayotetea Haki za Wanaume: Tunahitaji kuhamasisha na kuunga mkono mashirika yanayofanya kazi ya kuwatetea wanaume na kuhakikisha sauti zao zinasikika.
4. Kutoa Elimu ya Usawa wa Kijinsia kwa Wote:
Elimu ni muhimu katika kubadilisha mitazamo na tabia. Tunahitaji kutoa elimu ya usawa wa kijinsia kwa watoto wetu, wavulana na wasichana, ili waweze kukulia katika jamii inayoheshimu haki za wote.
5. Kukuza Mazingira ya Mazungumzo Huria:
Tunahitaji kuunda mazingira ambapo wanaume wanaweza kuzungumza kuhusu changamoto zao bila hofu ya kudhihakiwa au kutoaminika.
Faida za Usawa wa Kweli kwa Tanzania:
1.Uchumi Imara:
Usawa wa kijinsia utawawezesha wanaume na wanawake kuchangia kikamilifu katika uchumi wa taifa.
2. Familia Zenye Nguvu na Umoja: Usawa katika familia utasababisha mahusiano bora na malezi bora kwa watoto.
3. Kupungua kwa Umasikini: Kuwawezesha wanawake na wanaume kiuchumi kutapunguza umasikini kwa ujumla.
4. Amani na Utulivu:Jamii yenye usawa itakuwa na amani na utulivu zaidi.
5. Maendeleo Endelevu: Usawa wa kijinsia ni muhimu kwa maendeleo endelevu.
Maono ya Tanzania ya Usawa.
Tunaiona Tanzania ambapo wanaume na wanawake wanashirikiana kama sawa katika kujenga taifa imara. Tanzania ambapo kila mtu ana nafasi sawa ya kufanikiwa maishani, bila kujali jinsia yake. Tanzania ambapo haki, usawa, na umoja vinatawala.
“Safari kuelekea usawa si rahisi, lakini kwa pamoja, tunaweza kuunda Tanzania bora kwa ajili yetu sote.”
