Katika baadhi ya viwanda na maghala ya uchapishaji yaliyoko Mtaa wa Jangwani, eneo la Kariakoo jijini Dar es Salaam, shughuli za uchapishaji zinaendelea katika mazingira yasiyo salama na yasiyozingatia viwango vya usalama kazini. Majengo mengi ya biashara yenye ghorofa yanatumika kwa shughuli hizi bila kuzingatia muundo wake wa awali, hali inayosababisha hatari kubwa kwa wafanyakazi.
Katika maeneo hayo, imebainika wazi kuwa wafanyakazi wanafanya kazi katika hali hatarishi, pasipo vifaa vya kujikinga licha ya matumizi ya mashine nzito na kemikali za uchapishaji.
Mambo Muhimu Yaliyoonekana ni Pamoja na:
Aidha, imeonekana kuwa sehemu kubwa ya biashara hizi zinamilikiwa na wafanyabiashara wenye asili ya Kihindi. Ingawa umiliki si tatizo lenyewe, mwelekeo huu unaashiria uwezekano wa kuwepo kwa mifumo inayohitaji kuchunguzwa zaidi kuhusu uzingatiaji wa sheria za kazi na matumizi sahihi ya ardhi.
Sekta ya uchapishaji ina mchango mkubwa katika mawasiliano, elimu na utawala nchini Tanzania. Hata hivyo, hakuna biashara inayopaswa kustawi kwa gharama ya usalama wa wafanyakazi na ustawi wa jamii.
Ni wajibu wa jamii na serikali kuhakikisha kuwa maendeleo ya kiuchumi hayaambatani na mateso ya wafanyakazi walio mstari wa mbele katika uzalishaji.
Katika maeneo hayo, imebainika wazi kuwa wafanyakazi wanafanya kazi katika hali hatarishi, pasipo vifaa vya kujikinga licha ya matumizi ya mashine nzito na kemikali za uchapishaji.
Mambo Muhimu Yaliyoonekana ni Pamoja na:
- Ukosefu wa Mavazi ya Kujikinga: Wafanyakazi, wengi wao wakiwa wanawake, wameonekana wakifanya kazi bila mavazi maalum ya kujikinga kama vile glovu, mavazi ya kazi, wala barakoa.
- Ukosefu wa Uingizaji Hewa: Shughuli nyingi zinafanyika katika vyumba vidogo vyenye nafasi finyu na vilivyo na uingizaji hewa duni au usiokuwepo kabisa. Baadhi ya shughuli hizo zinafanyika kwenye vyumba vya chini ya ardhi (basement) visivyo na madirisha, hali inayohatarisha afya ya wafanyakazi.
- Matumizi Yasiyo Sahihi ya Majengo ya Biashara: Majengo yanayotumika kwa shughuli hizi yamejengwa kwa ajili ya biashara za kawaida kama maduka, si kwa matumizi ya viwanda. Kutumia majengo haya kwa shughuli za uzalishaji kunazua hatari ya kuchoka kwa miundombinu na uwezekano wa kuleta maafa.
Aidha, imeonekana kuwa sehemu kubwa ya biashara hizi zinamilikiwa na wafanyabiashara wenye asili ya Kihindi. Ingawa umiliki si tatizo lenyewe, mwelekeo huu unaashiria uwezekano wa kuwepo kwa mifumo inayohitaji kuchunguzwa zaidi kuhusu uzingatiaji wa sheria za kazi na matumizi sahihi ya ardhi.
Maswali Yanayozuka:
- Je, mamlaka husika zinafahamu hali hii ya mazingira hatarishi ya kazi?
- Je, hatua zozote zimechukuliwa kuwalinda wafanyakazi hawa—hasa wanawake—wanaofanya kazi bila kinga yoyote?
Mapendekezo:
- Mamlaka kama OSHA, Jeshi la Zimamoto na Uokoaji, na serikali za mitaa zinapaswa kuchukua hatua za haraka kwa kufanya ukaguzi wa kina, kutathmini hatari, na kuhakikisha sheria na kanuni za kazi pamoja na matumizi sahihi ya majengo zinazingatiwa.
- Taasisi za umma zinazotoa zabuni zinapaswa kuweka vigezo vya usalama na uadilifu wa kazi kuwa sehemu ya msingi katika tathmini ya watoa huduma.
Sekta ya uchapishaji ina mchango mkubwa katika mawasiliano, elimu na utawala nchini Tanzania. Hata hivyo, hakuna biashara inayopaswa kustawi kwa gharama ya usalama wa wafanyakazi na ustawi wa jamii.
Ni wajibu wa jamii na serikali kuhakikisha kuwa maendeleo ya kiuchumi hayaambatani na mateso ya wafanyakazi walio mstari wa mbele katika uzalishaji.
