milele amina
JF-Expert Member
- Aug 16, 2024
- 6,295
- 8,347
Kamati ya Bunge la Tanzania ya Nishati na Madini imefanya ziara mkoani Mbeya, hususan wilaya ya Chunya, ili kukagua miradi mbalimbali ya madini, ikiwemo shughuli za wachimbaji wadogo na wakubwa.
Ziara hii imejikita katika kutathmini hali halisi ya sekta ya madini na kubaini changamoto zinazowakabili wachimbaji na jamii kwa ujumla. Katika ziara yao, wabunge walikumbana na matatizo makubwa katika kila kijiji walichotembelea, hasa katika vijiji vya Itumbi na Matondo.
Changamoto za Maji na Usafi
Miongoni mwa changamoto za kwanza ambazo kamati ilishuhudia ni ukosefu wa maji safi na salama. Kila walikofika, walikuta jamii ikikabiliwa na uhaba wa maji, jambo ambalo ni muhimu kwa afya na ustawi wao.
Kutokuwepo kwa vyoo vya kujisaidia ni kikwazo kingine, ambapo wengi wanakabiliwa na magonjwa ya kuambukiza kutokana na mazingira yasiyo safi.
Miundombinu Duni ya Barbara za lami
Kamati pia iligundua kwamba hakuna barabara za lami , katika eneo hili, hali inayosababisha magari kukwama njiani na kuathiri usafirishaji wa bidhaa na huduma. Kutokuwepo kwa madaraja ni tatizo lingine, linaloongeza ugumu wa maisha na harakati za wachimbaji.
Aidha, maeneo ya kulala ni machache na mara nyingi hayana umeme, hivyo kuathiri maisha ya wachimbaji na familia zao.
Usalama na Huduma za Jamii
Katika ziara yao, wabunge walibaini kwamba hakuna vituo vya polisi katika maeneo ya shughuli za uchimbaji, hali inayoongeza hatari kwa wachimbaji na jamii inayowazunguka.
Kutokana na uhaba wa huduma za afya, wachimbaji wadogo wanakabiliwa na hatari kubwa wanapojeruhiwa, kwani hakuna hospitali kubwa za kutibu majeruhi.
Changamoto za Elimu na Ajira
Kamati iligundua kuwa mamia ya watoto hawana shule za msingi na sekondari, jambo linalosababisha kizazi kijacho kukosa elimu bora.
Hali hii inachangia katika kukosa fursa za ajira, ambapo vijana wanakosa ujuzi na maarifa muhimu kwa maendeleo yao. Aidha, wachimbaji wadogo hawana elimu ya kutosha kuhusu sheria na taratibu za uchimbaji, na wengi wao hawana vifaa wala leseni za kuchimba madini.
Masuala ya Umeme
Katika suala la umeme, kamati iligundua kuwa umeme unakatika mara kwa mara, na hakuna substation ya umeme katika wilaya ya Chunya. Hali hii inafanya shughuli za uchimbaji kuwa ngumu zaidi, kwani wachimbaji wanategemea umeme kwa shughuli zao za kila siku.
Substation ya umeme ipo mbali, kilomita 150 kutoka Chunya, hali inayoongeza gharama za uzalishaji.
Utoaji wa Leseni na Utawala
Kamati ilishangazwa na hali ya utoaji wa leseni za utafiti wa madini.
Viongozi wengi wamehodhi leseni kubwa lakini hawazilipii wala hawachimbi, hali inayokwamisha maendeleo ya sekta hiyo. Serikali inaendelea kukosa mapato, na vijana wanakosa ajira kutokana na ukosefu wa uwekezaji.
Wito kwa Wabunge na Serikali
Mbunge wa Jimbo la Lupa na Chunya kupitia CCM wajitafakari kuhusu majukumu yao na namna wanavyo hudumia wananchi na maendeleo ya maeneo yao.
Kamati ilionya kuwa kama hali hii haitachukuliwa kwa uzito, kuna uwezekano wa vijana kuiondoa CCM madarakani ifikapo mwaka 2030. Hili ni onyo la wazi kwa viongozi kwamba wanapaswa kutekeleza majukumu yao kwa ufanisi na kuwa na ufahamu wa changamoto zinazowakabili wapiga kura wao.
Hitimisho
Ziara ya Kamati ya Bunge la Nishati na Madini katika wilaya ya Chunya imeweka wazi changamoto nyingi zinazokabili sekta ya madini na jamii kwa ujumla. Ni dhahiri kwamba kuna haja ya mabadiliko katika sera na utawala ili kuboresha hali ya maisha ya wananchi na kukuza shughuli za uchimbaji madini.
Serikali inapaswa kuchukua hatua stahiki ili kuhakikisha kwamba rasilimali za madini zinawanufaisha wananchi na kuchangia katika maendeleo ya kitaifa.
Ziara hii imejikita katika kutathmini hali halisi ya sekta ya madini na kubaini changamoto zinazowakabili wachimbaji na jamii kwa ujumla. Katika ziara yao, wabunge walikumbana na matatizo makubwa katika kila kijiji walichotembelea, hasa katika vijiji vya Itumbi na Matondo.
Changamoto za Maji na Usafi
Miongoni mwa changamoto za kwanza ambazo kamati ilishuhudia ni ukosefu wa maji safi na salama. Kila walikofika, walikuta jamii ikikabiliwa na uhaba wa maji, jambo ambalo ni muhimu kwa afya na ustawi wao.
Kutokuwepo kwa vyoo vya kujisaidia ni kikwazo kingine, ambapo wengi wanakabiliwa na magonjwa ya kuambukiza kutokana na mazingira yasiyo safi.
Miundombinu Duni ya Barbara za lami
Kamati pia iligundua kwamba hakuna barabara za lami , katika eneo hili, hali inayosababisha magari kukwama njiani na kuathiri usafirishaji wa bidhaa na huduma. Kutokuwepo kwa madaraja ni tatizo lingine, linaloongeza ugumu wa maisha na harakati za wachimbaji.
Aidha, maeneo ya kulala ni machache na mara nyingi hayana umeme, hivyo kuathiri maisha ya wachimbaji na familia zao.
Usalama na Huduma za Jamii
Katika ziara yao, wabunge walibaini kwamba hakuna vituo vya polisi katika maeneo ya shughuli za uchimbaji, hali inayoongeza hatari kwa wachimbaji na jamii inayowazunguka.
Kutokana na uhaba wa huduma za afya, wachimbaji wadogo wanakabiliwa na hatari kubwa wanapojeruhiwa, kwani hakuna hospitali kubwa za kutibu majeruhi.
Changamoto za Elimu na Ajira
Kamati iligundua kuwa mamia ya watoto hawana shule za msingi na sekondari, jambo linalosababisha kizazi kijacho kukosa elimu bora.
Hali hii inachangia katika kukosa fursa za ajira, ambapo vijana wanakosa ujuzi na maarifa muhimu kwa maendeleo yao. Aidha, wachimbaji wadogo hawana elimu ya kutosha kuhusu sheria na taratibu za uchimbaji, na wengi wao hawana vifaa wala leseni za kuchimba madini.
Masuala ya Umeme
Katika suala la umeme, kamati iligundua kuwa umeme unakatika mara kwa mara, na hakuna substation ya umeme katika wilaya ya Chunya. Hali hii inafanya shughuli za uchimbaji kuwa ngumu zaidi, kwani wachimbaji wanategemea umeme kwa shughuli zao za kila siku.
Substation ya umeme ipo mbali, kilomita 150 kutoka Chunya, hali inayoongeza gharama za uzalishaji.
Utoaji wa Leseni na Utawala
Kamati ilishangazwa na hali ya utoaji wa leseni za utafiti wa madini.
Viongozi wengi wamehodhi leseni kubwa lakini hawazilipii wala hawachimbi, hali inayokwamisha maendeleo ya sekta hiyo. Serikali inaendelea kukosa mapato, na vijana wanakosa ajira kutokana na ukosefu wa uwekezaji.
Wito kwa Wabunge na Serikali
Mbunge wa Jimbo la Lupa na Chunya kupitia CCM wajitafakari kuhusu majukumu yao na namna wanavyo hudumia wananchi na maendeleo ya maeneo yao.
Kamati ilionya kuwa kama hali hii haitachukuliwa kwa uzito, kuna uwezekano wa vijana kuiondoa CCM madarakani ifikapo mwaka 2030. Hili ni onyo la wazi kwa viongozi kwamba wanapaswa kutekeleza majukumu yao kwa ufanisi na kuwa na ufahamu wa changamoto zinazowakabili wapiga kura wao.
Hitimisho
Ziara ya Kamati ya Bunge la Nishati na Madini katika wilaya ya Chunya imeweka wazi changamoto nyingi zinazokabili sekta ya madini na jamii kwa ujumla. Ni dhahiri kwamba kuna haja ya mabadiliko katika sera na utawala ili kuboresha hali ya maisha ya wananchi na kukuza shughuli za uchimbaji madini.
Serikali inapaswa kuchukua hatua stahiki ili kuhakikisha kwamba rasilimali za madini zinawanufaisha wananchi na kuchangia katika maendeleo ya kitaifa.
