SoC04 Agro-urban-rural tourism, my Tanzania (kilimo-utalii-mijini na vijijini, Tanzania yangu)

[Kastori Kalito]

Kilimo-Utalii ni aina ya utalii unaojumuisha shughuli za kilimo, ambapo wageni husafiri kwenda maeneo yaliyopangiliwa vema ili kupata uzoefu unaohusiana na kilimo na maisha ya vijijini na mijini. Aina hii ya utalii inalenga kutoa uzoefu wa vitendo na kielimu kuhusu kilimo, desturi, na mazingira ya asili. Kilimo-Utalii ni wazo bunifu linalolenga kupanua vyanzo vya mapato kwa serikali za mitaa na kitaifa, kutoa fursa za ajira endelevu kwa vijana, kudumisha tamaduni na maadili, na usalama wa chakula.
Kilimo ni uti wa mgongo wa Tanzania kwa miongo kadhaa. Mfano, kwa mujibu wa Ripoti ya Uchumi 2020, kilimo kilichangia asilimia 26.5 ya pato la taifa, na uzalishaji wa mazao na mifugo kuchangia kwa kiasi kikubwa. Hata hivyo, sekta hii inajumuisha wakulima wengi wadogo wanaotegemea mbinu za jadi.
Kilimo-Utalii kinaweza kuwa sehemu ya wakulima kupata uzoefu wa kipekee na kuchochea kilimo endelevu. Vituo vya Kilimo-Utalii vinaweza kuwa sehemu ya kujifunzia ambapo makundi ya wanafunzi, watafiti, na wapenda kilimo wanaweza kupata maarifa ya vitendo kuhusu kilimo.

MFANO WA MUONEKANO WA VITUO/MASHAMBA YA KILIMO-UTALI KWA MKUTADHA WA VIJIJINI;
Mandhari Asilia. Matumizi ya vifaa vya kienyeji kama vile mbao, majani, na udongo katika ujenzi vitasaidia kuunganisha wageni na mazingira ya asili.

Nyumba za Wageni. Katika mitindo ya jadi na vifaa vya kisasa imara.

Bustani za Mimea. Bustani zenye mimea ya asili na ya tiba, pamoja na vitaluu vya mimea mbalimbali.

Maji. Mabwawa, vijito, na sehemu za umwagiliaji zinazoweza pia kuwa maeneo ya burudani kama vile uvuvi na kutazama ndege.

Shughuri za Kijamii na Kitamaduni. Maeneo ya kufanyia shughuli za kitamaduni kama ngoma, hadithi za jadi, na michezo ya asili.

MUONEKANO WA VITUO/MASHAMBA YA KILIMOUTALI MIJINI.

Muonekano wa Kisasa. Vitu/mashamba ya mijini yenye muonekano wa kisasa huku vikihifadhi baadhi ya vipengele vya kijijini. Matumizi ya vifaa vya kisasa kama viooo, vyuma, na saruji, lakini na mpangilio unaolenga kijani na uzuri wa asili.

Mazingira ya Kilimo ya Mjini. Mashamba ya mijini kama vile bustani za paa, kilimo cha wima na Mazingira yenye mpangilio mzuri na rahisi kufikika.

BIDHAA/HUDUMA ZA KILIOMO-UTALII (AGRO-TOURISM PRODUCTS/SERVICES

1. Makazi ya shambani(farm stays)
2. Shughuri za kujichumia matunda/mboga mboga
3. Ziara za mashambani(farm tours)
4. Warsha za elimu( educational workshops)
5. Mikahawa ya chakula cha shambani/jadi chenye virutubisho asilia
6. Sherehe za mavuno
7. Mwingiliano na wanyama
8. Masoko ya kazi za mikono za kisanaa kama vile vinyago n.k,
9. Fursa za wageni/watalii kufanya ziara za vyakula vya asili
10. Vituo/mashamba ya Kilimo-Utalii kama bank za kuhifanyi/ kutunza mimea asilia/tiba, rasilimali za kijenetikia za mazao/mbegu, na utalii wa kimazingira. Kila moja ya huduma hizi itachangia kwa njia yake kukuza uchumi wa eneo, kuhifadhi utamaduni, na kutoa fursa za elimu na burudani.

Si tu kwamba KilimoUtalii ni fursa mhimu kwa jamii ya Ki Tanzania, bali pia kwa kuwa Tanzania imeendelea kuwa kinara wa kulisha mazao ya chakula nchi zinazo izunguka, basi endapo tutakuwa na bidhaa/huduma tele na bora za KilimoUtalii, Tanzania itawavutia wageni wengi kutoka ukanda unaotuzunguka na duniani kote kuja kujifunza namna tulivyoweza kujenga mifumo ya kuzalisha chakula na hivyo wageni hawa kunufaika na kufanya Kilimo-Utalii.

Hizi shughuli zinaweza kufanyika katika maeneo maalumu, yaliyoundwa kwa ustadi na ubunifu, mijini na vijijini, hivyo kutoa uzoefu kamili wa kilimo, kutoka kwa mila za jadi hadi kilimo mijini.

MBINU ZA KUENDELEZA NA KUFANYA WAZO HILI KUWA HALISI
i. Mpangilio na Tathmini. Kuainisha na Kutenga maeneo maalum katika kila mkoa. Mfano, awamu ya kwanza inaweza kuhusisha idadi kadhaa ya mikoa, kama vile mikoa mitano kwa miaka mitano ya mwanzo ambapo vituo vya Kilimo-Utalii vinaweza kujengwa, na kuongeza mikoa mingine kila baada ya miaka mitano hadi kufikia mikoa 25 kwa miaka 25. Kuzingatia sifa za kipekee za kilimo kama vile mifumo ya kilimo ya kisasa na asilia, njia za umwagiliaji za jadi kwa kutumia mito, mabwawa, mifereji, na visima vya kudumu, na mbinu za kilimo endelevu. kubuni uzoefu wa kipekee wa wageni/watalii kufurahia,kutangaza vituo vya Kilimo-Utalii kwa kutumia njia mbalimbali za mawasiliano kama mitandao ya kijamii n.k

ii. Skeli za Utekelezaji wa Wazo Hili.

Wazo la Kilimo-Utalii linaweza kuwa halisia kwa mtu binafsi, kikundi cha watu au taasisi za serikali/serikali kuu. Watu binafsi wanaweza kuanzisha vituo vya Kilimo-Utalii kwa kutumia rasilimali walizo nazo kama ardhi na shughuli za kilimo. Kikundi cha watu, kwa mfano wakulima au wahitimu kutoka vyuoni ama, vikundi vya wanawake, wanaweza kuunda ushirika na kufanya mipango shirikishi ili kuanzisha vituo vya Kilimo-Utalii, Taasisi za serikali kama wizara ya Kilimo/serikali kuu zinaweza kuunda sera rafiki na kuja na mkakati mkubwa wa kuanzisha vituo vya KilimoUtalii katika mashamba ya serikali kama ile mashamba ya chai, na kahawa au kwa kuanzisha mashamba/vituo maalumu vya KilimoUtalii pekee.

iii. Uuzaji na Uhamasishaji [Marketing and Promotion]

Kampeni ya kukuza Kilimo-Utalii kitaifa, Kikanda na kimataifa. Kutumia mitandao ya kijamii, Radio na Televisheni.

iv. Mbinu Endelevu (Sustainable Practices).

Kutekeleza mbinu za kilimo rafiki kwa mazingira na juhudi za uhifadhi. Kupigia debe kilimo cha kikaboni, kupunguza taka, na matumizi ya nishati mbadala.

FAIDA ZA MUDA MREFU ZA KILIMO-UTALII

a) Ukuaji wa Kiuchumi.

Kuchochea mapato thabiti kwa jamii za vijijini na mijini. Kukuza uchumi wa eneo kwa kuvutia watalii na kusaidia biashara ndogo ndogo.

b) Uhifadhi wa Utamaduni

Kuhamasisha uhifadhi na kuendeleza mbinu za kilimo na maisha ya vijijini. Kukuza fahari na ufahamu wa utamaduni kwa wanajamii na watalii

c) Maendeleo Endelevu

Kukuza mbinu za kilimo endelevu na utunzaji wa mazingira. Kusaidia uhifadhi wa rasilimali asili na bioanuwai.

d) Fursa za Elimu na Burudani.

Fursa za kujifunza kwa vitendo kuhusu kilimo, uendelevu, na maisha ya vijijini. Kutoa shughuli za burudani zinazowakutanisha watu na asili na utamaduni wa eneo husika..

Kilimo-Utalii sio tu njia ya kukuza uchumi bali pia ni chombo cha kurejesha kilimo kama uti wa mgongo kwa jamii kubwa yenye rasilimali duni, kuchochea maendeleo ya jamii za vijijini, kutoa ustawi na kupunguza msongo wa mawazo kwa jamii, na kuhifadhi urithi wa kitamaduni. Kilimo-Utalii kinaweza kuunda mustakabali endelevu na wenye mafanikio kwa Tanzania.

 

[Uhakika Bro]

. Makazi ya shamabani (Farm stays). Wageni hukaa usiku kwenye shamba linalofanya kazi, wakipata uzoefu wa maisha ya kila siku ya shambani na kushiriki katika shughuli ndogo ndogo za kilimo.

2. Shughuri za Kujichumia. Wageni/wananchi hutembelea shamba lililopangiliwa vema , huku wakichuma matunda, mboga, au maua.

Nimeliwazia wazo lako nikaona huko patawafaa sana na watu wanaochanganyikiwa na maisha ya mjini, itawarudisha kwenye asili watapona. Imagine unalala nyumba ya asili na kuamka unachuma matunda unakula...... si ndo eden hii mazee?

Benki za maliasili ya jenetikia/jeni ya mimea,mazao, na mbegu ( plant/crops genetic genetic resources banks ). Wageni/wanachi na wasomi(wanayansi) kutembelea mashamba maalumu yenye hifadhi ya mimea au mbegu za asili kwa tafiti na kujifunza.

Nzuri, wenzetu wanafanya na sie nadhani ni Lushoto.

Kilimo-Utalii kinaweza kuunda mustakabali endelevu na wenye mafanikio kwa Tanzania.

Nakubali

 

[Kastori Kalito]

Nimeliwazia wazo lako nikaona huko patawafaa sana na watu wanaochanganyikiwa na maisha ya mjini, itawarudisha kwenye asili watapona. Imagine unalala nyumba ya asili na kuamka unachuma matunda unakula...... si ndo eden hii mazee?


Nzuri, wenzetu wanafanya na sie nadhani ni Lushoto.


Nakubali

 

[Kastori Kalito]

Hakika umesema vema, tunapoteza uasilia taratibu taratibu, licha ya kwamba ukisasa umekuja na fursa kadhaa lakini pia na changamoto zake ni nyingi ikiwemo jadi/asili yetu kupotea. Wazo hili limekuja wakati mwafaka.

 

[Jofomba]

Kilimo-Utalii ni aina ya utalii unaojumuisha shughuli za kilimo, ambapo wageni husafiri kwenda maeneo yaliyopangiliwa vema ili kupata uzoefu unaohusiana na kilimo na maisha ya vijijini na mijini. Aina hii ya utalii inalenga kutoa uzoefu wa vitendo na kielimu kuhusu kilimo, desturi, na mazingira ya asili. Kilimo-Utalii ni wazo bunifu linalolenga kupanua vyanzo vya mapato kwa serikali za mitaa na kitaifa, kutoa fursa za ajira endelevu kwa vijana, kudumisha tamaduni na maadili, na usalama wa chakula.

Kilimo ni uti wa mgongo wa Tanzania kwa miongo kadhaa. Mfano, kwa mujibu wa Ripoti ya Uchumi 2020, kilimo kilichangia asilimia 26.5 ya pato la taifa, na uzalishaji wa mazao na mifugo kuchangia kwa kiasi kikubwa. Hata hivyo, sekta hii inajumuisha wakulima wengi wadogo wanaotegemea mbinu za jadi.

Kilimo-Utalii kinaweza kuwa sehemu ya wakulima kupata uzoefu wa kipekee na kuchochea kilimo endelevu. Vituo vya Kilimo-Utalii vinaweza kuwa sehemu ya kujifunzia ambapo makundi ya wanafunzi, watafiti, na wapenda kilimo wanaweza kupata maarifa ya vitendo kuhusu kilimo.

MUONEKANO WA VITUO/MASHAMBA YA KILIMO-UTALI KWA VIJIJINI;

Mandhari Asilia. Matumizi ya vifaa vya kienyeji kama vile mbao, majani, na udongo katika ujenzi vitasaidia kuunganisha wageni na mazingira ya asili.

Nyumba za Wageni. Katika mitindo ya jadi na vifaa vya kisasa imara.

Bustani za Mimea. Bustani zenye mimea ya asili na ya tiba, pamoja na vitaluu vya mimea mbalimbali.

Maji. Mabwawa, vijito, na sehemu za umwagiliaji zinazoweza pia kuwa maeneo ya burudani kama vile uvuvi na kutazama ndege.

Shughuri za Kijamii na Kitamaduni. Maeneo ya kufanyia shughuli za kitamaduni kama ngoma, hadithi za jadi, na michezo ya asili.

MUONEKANO WA VITUO/MASHAMBA YA KILIMOUTALI MIJINI.

Muonekano wa Kisasa. Vitu/mashamba ya mijini yenye muonekano wa kisasa huku vikihifadhi baadhi ya vipengele vya kijijini. Matumizi ya vifaa vya kisasa kama viooo, vyuma, na saruji, lakini na mpangilio unaolenga kijani na uzuri wa asili.

Mazingira ya Kilimo ya Mjini. Mashamba ya mijini kama vile bustani za paa, kilimo cha wima na Mazingira yenye mpangilio mzuri na rahisi kufikika.

BAADHI YA BIDHAA/HUDUMA ZA KILIOMO-UTALII (AGRO-TOURISM PRODUCTS/SERVICES

1. Makazi ya shamabani (Farm stays). Wageni hukaa usiku kwenye shamba linalofanya kazi, wakipata uzoefu wa maisha ya kila siku ya shambani na kushiriki katika shughuli ndogo ndogo za kilimo.

2. Shughuri za Kujichumia. Wageni/wananchi hutembelea shamba lililopangiliwa vema , huku wakichuma matunda, mboga, au maua.

3. Ziara za Mashambani. Kujifunza kuhusu uzalishaji wa mazao, ufugaji wa wanyama, na kanuni za kilimo endelevu.

3. Warsha za elimu ( Educational workshops)- Warsha kuhusu mada kama vile kilimo cha kikaboni, utengenezaji wa jibini, kilimo hai, na ufugaji. Kozi za kina kuhusu mada kama vile kilimo endelevu, kilimo cha misitu, na kilimo cha kujitegemea.

4. Mighahawa ya chakula cha Shambani. Mikahawa ya mashambani inayotoa milo iliyoandaliwa kwa bidhaa safi, zinazozalishwa kienyeji.

5. Sherehe za mavuno na burudani zake. Sherehe za msimu wa mavuno zikijumuisha shughuli kama vile kupanda farasi, na vyakula vya kienyeji, uvuvi, kutazama ndege, na viwanja vya michezo vyenye mandhari ya kuvutia ya shambani

6. Kuhusiana na Wanyamana. Fursa za wageni kuhusiana/kuingliana na wanyama wa shambani, ikiwa ni pamoja na bustani za wanyama.

7. Masoko ya kazi za mikono na wasanii. Masoko ambapo kazi za mikono za kienyeji, bidhaa za nyumbani, na bidhaa za shambani zinauzwa.

8. Ziara za vyakula. Wageni/wananchi kufanya ziara zinazolenga vyakula vya kienyeji na bidhaa za kilimo, ikijumuisha madarasa ya kupika na vionjo ya vyakula.

9. Benki za maliasili ya jenetikia/jeni ya mimea,mazao, na mbegu ( plant/crops genetic genetic resources banks ). Wageni/wanachi na wasomi(wanayansi) kutembelea mashamba maalumu yenye hifadhi ya mimea au mbegu za asili kwa tafiti na kujifunza.

10. Utalii wa Kimazingira. Shughuli zinazokuza ufahamu wa mazingira, kama vile ziara za mashamba ya kikaboni, warsha za mazoea ya kilimo endelevu, na miradi ya uhifadhi.

12. Bustani za mimea na vitalu. Bustani zinazojumuisha aina mbalimbali za mimea, mara nyingi zikiwa na ziara za elimu na warsha za utunzaji wa mimea.

MBINU ZA KUENDELEZA NA KUTEKELEZA KILIMO-UTALII

i. Mpangilio na Tathmini. Kutenga maeneo yanayofaa kwa uanzishwaji wa Kilimo-Utalii mijini na vijijini. Vituo hivi vinaweza kuwa vya ushirika kwa makundi ya wakulima, makundi ya vijana, makundi ya wanawake, au mashamba ya serikali. Kushirikiana na wakulima, viongozi wa mitaa, na wataalamu wa utalii katika kutunga mipango ya maendeleo. Kuainisha maeneo maalum katika kila mkoa. Mfano, awamu ya kwanza inaweza kuhusisha idadi kadhaa ya mikoa, kama vile mikoa mitano kwa miaka mitano ya mwanzo ambapo vituo vya Kilimo-Utalii vinaweza kujengwa, na kuongeza mikoa mingine kila baada ya miaka mitano hadi kufikia mikoa 25 kwa miaka 25.

ii. Elimu na Mafunzo

Kutoa programu za mafunzo katika ukarimu, huduma kwa wateja, na usimamizi wa utalii. Kuwaelimisha vijana/jamii kuhusu mbinu endelevu za kilimo na ujasiriamali.

iii. Uuzaji na Uhamasishaji [Marketing and Promotion]

Kampeni ya kukuza Kilimo-Utalii kitaifa, Kikanda na kimataifa. Kutumia mitandao ya kijamii, Radio na Televisheni.

iv. Mbinu Endelevu (Sustainable Practices).

Kutekeleza mbinu za kilimo rafiki kwa mazingira na juhudi za uhifadhi. Kupigia debe kilimo cha kikaboni, kupunguza taka, na matumizi ya nishati mbadala.

v. Ujumuishaji wa Utamaduni

Kujumuisha utamaduni wa eneo katika uzoefu wa utalii, ikiwemo muziki wa kitamaduni, dansi, chakula, na sherehe za kitamaduni. Kuonyesha urithi na tamaduni za kipekee za jamii za vijijini.

FAIDA ZA MUDA MREFU ZA KILIMO-UTALII

a) Ukuaji wa Kiuchumi.

Kuchochea mapato thabiti kwa jamii za vijijini na mijini. Kukuza uchumi wa eneo kwa kuvutia watalii na kusaidia biashara ndogo ndogo.

b) Uhifadhi wa Utamaduni

Kuhamasisha uhifadhi na kuendeleza mbinu za kilimo na maisha ya vijijini. Kukuza fahari na ufahamu wa utamaduni kwa wanajamii na watalii

c) Maendeleo Endelevu

Kukuza mbinu za kilimo endelevu na utunzaji wa mazingira. Kusaidia uhifadhi wa rasilimali asili na bioanuwai.

d) Fursa za Elimu na Burudani.

Fursa za kujifunza kwa vitendo kuhusu kilimo, uendelevu, na maisha ya vijijini. Kutoa shughuli za burudani zinazowakutanisha watu na asili na utamaduni wa eneo husika..

Kilimo-Utalii sio tu njia ya kukuza uchumi bali pia ni chombo cha kurejesha kilimo kama uti wa mgongo kwa jamii kubwa yenye rasilimali duni, kuchochea maendeleo ya jamii za vijijini, kutoa ustawi na kupunguza msongo wa mawazo kwa jamii, na kuhifadhi urithi wa kitamaduni. Kilimo-Utalii kinaweza kuunda mustakabali endelevu na wenye mafanikio kwa Tanzania.

 

[Jofomba]

Utalii-Kilimo ni moja wapo ya utalii muhimu wa asili unaotokana na ubunifu wa kiasili(Traditional knowledge)(Mali bunifu) Katika shuguli za kilimo Katika nchi yetu na Afrika kwa ujumla,kilimo hiki kinasaidia Katika utunzaji wa mazingira na kumvutia mtu yeyote kutokana na mpangilio wa ulimaji.Mf ulimaji wa kiasili Wilayani Mbinga,maarufu "The Matengo Pits"Asili yetu, Maendeleo yetu.

 

[Kastori Kalito]

Utalii-Kilimo ni moja wapo ya utalii muhimu wa asili unaotokana na ubunifu wa kiasili(Traditional knowledge)(Mali bunifu) Katika shuguli za kilimo Katika nchi yetu na Afrika kwa ujumla,kilimo hiki kinasaidia Katika utunzaji wa mazingira na kumvutia mtu yeyote kutokana na mpangilio wa ulimaji.Mf ulimaji wa kiasili Wilayani Mbinga,maarufu "The Matengo Pits"Asili yetu, Maendeleo yetu.

Hakika ni eneo mhimu katika kujenga Tanzania dhabiti katika nyanja zote kama vile chakula, mazingira, na utamaduni wetu