Rais Magufuli, Chuo Kikuu cha Dar es Salaam kinapaswa kuwa na kozi za Afya

[salaama]

Naunga mkono hoja kwa 100%

Uchambuzi uliofanyika ni mzuri. Lakini conclusion yake haiwi supported na uchambuzi. Kwanini nasema hivi....
Ameonyesha mapungufu mengi yaliyopo Muhimbili (Muhas) lakini solution yake ni kwamba Chuo Kikuu cha Dar es salaam kiruhusiwe kuendesha Medicine pgm. Kwa maoni yangu hoja hapa ingekuwa MUHAS irejeshwe kuwa sehemu ya UDSM hapo uchambuzi ungekuwa umetimia sadakta.

Changamoto zinazoikabili Muhimbili leo ambazo mchambuzi amezitaja "upungufu wa waalimu, kujazana wanafunzi katika hospitali za kufundishia nk" utaikabili UDSM marafu. Kwani UDSM itapata waalimu kutoka wapi ambao Muhimbili imeshindwa kuwapata? Ikumbukwe vyuo vyote viwili mmiliki wake ni mmoja (Serikali), viwango vya mishahara havitofautiani sana...sasa comparable advantage iliyopo UDSM ni ipi kiasi kwamba iwe na uhakika wa kupata waalimu? Tukiangalia kuhusu tatizo la wingi wa wanafunzi kwenye hospitali za kufundishia....afadhali muhimbili Serikali imekopa pesa na kujenga Hospitali ya Mlongazila....hivyo wanafunzi watajifunzia kule, je UDSM wakiwa na pgm ya medicine wanafunzi watakwenda hospitali gani? Si ndio nao wataongeza mjazano kwenye hospitali nyingine za kufundishia?

Mchambuzi ameongelea kwa kina suala la idadi ya udahili na kuponda idadi kubwa ya udahili ya Muhimbili na akafanya comparison na vyuo vya marekani na Afrika ya kusini. Ni vizuri ili kufanya fair analysis ukaangalia takwimu za Doctor-Patient ratio za nchi hizo tatu zilizofanyiwa uchambuzi, pamoja na idadi ya vyuo vinavyozalisha madaktari katika nchi hizo. It is obvious kwamba Marekani na Afrika ya kusini ina vyuo vingi vinavyozalisha madaktari....kila jimbo lina chuo kikuu cha umma kinachoendesha programu ya Medicine achilia mbali vyuo vichache binafsi vinavyoendesha programu ya medicine....katika mazingira hayo, Chuo kama Harvard au MIT, au UC (ambavyo by the way sio sahihi kuvitumia kama benchmark ya masuala ya usaili) vinaweza ku afford kuwa na enrollment ndogo kabisa katika pgm zao za medicine...sababu wao ni IVY LEAGUE universities...sio chuo kila mwananchi anaweza kwenda kujiunga. Mchambuzi angefanya comparison na vyuo vya kawaida ambavyo wananchi wote wanaruhusiwa kusomea kwao....kama ilivyo UDSM na MUHAS ambavyo vipo kusaidia kusomesha wananchi wote na sio watu wachache kama Harvard.

Mchambuzi amesema kwamba ni kichekesho kwa vyuo binafsi kuruhusiwa kufundisha medicine...na Udsm kukataliwa. Hapa muhimu ni kuangalia contribution ya output ya vyuo hivyo....vinachangia kiasi gani kwenye safari ya nchi yetu kupunguza gap kubwa ya Doctor-Patient ratio. Na tunapofanya assessment hiyo tusiangalie changamoto za muda mfupi za madaktari 1400 kutokuwa na ajira leo hii. Hili ni tatizo la muda mfupi. Kwa kadri uchumi wa nchi unavyokuwa, mazingira yanavyozidi kuboreshwa mikoani, na uwekezaji wa mahospitali ya serikali kila wilaya na hospitali za binafsi, hao madaktari wote watamezwa katika soko la ajira na patakuwa na upungufu. And by the way yapo mambo ambayo pengine mchambuzi anayajua na hayasemi...iweje watoto wengi wa waalimu wa MUHAS na UDSM wanasomesha watoto wao medicine kwenye baadhi ya vyuo binafsi angali walifaulu vizuri sana kuweza kuingia MuHAS? Kuna cha kujifunza hapo..... hivi mchambuzi anafahamu baadhi ya vyuo binafsi kama Kairuki na Bugando wahitimu wake walifanyiwa tathmini na kubainika kuwa na ubora kiasi cha kufutiwa kigezo cha kufanya mitihani ya kusajili kwenye medical board ya nchi jirani kama Kenya na Rwanda? Na je mchambuzi anafahamu kwamba tathmini ya madaktari bingwa wanao supervise internship pale Hospitali ya Taifa inaonyesha kwamba madaktari waliotoka kwenye baadhi ya vyuo binafsi wanafanya vizuri zaidi kwenye vitendo (practical) kuliko wenzao wa vyuo vya umma?

Mwisho wa Yote, hakuna sababu ya ku undermine chuo kimoja dhidi ya kingine. Cha msingi ni kuweka vigezo vitakavyofuatwa na vyuo vyote katika utoaji wa mafunzo na ninakubaliana na wazo la kuwa na mtihani mmoja...maana hapo ndio ukweli utadhihirika wa nani hafunzwi sawa sawa. Na tutambue baadhi ya changamoto kama vile kuwa na upungufu wa waalimu ni changamoto za kitaifa na zinahitaji mikakati ya kitaifa kupata ufumbuzi. Haitoshi kuponda na kulalamika, tuje na mikakati ya kukabiliana nazo....kwasababu kama ni makosa yalishafanyika toka siku za nyuma ya kutofundisha wataalam wengi wa kutosha......jambo ambalo Muhimbili sasa wanalishughulikia, na mchambuzi wetu analiponda.

 

[MLAU]

Tutafikatu Umetoa uchambuzi nzuri sana kuhusu suala zima la kozi ya medicine kwa Udsm na muhimbili university.

Nadhani wahusika wa Rais wanaopitia humu JF hili wamelichukua kama lilivyo kwa ushauri zaidi kwa Rais kabla ya utekelezaji wa tamko lake la jana

 

[don xxx]

Sawia

 

[tutafikatu]

Point za muhimu
1. Tunatakiwa tuwe na vyuo bora vya medicine kila kimoja kikibeba wanafunzi wachache. Sema labda wawe 70 hadi 100. Maana kiuhalisia kwa uwiano wa wanafunzi na walimu waliopo hapa Tanzania, MUHAS hawakutakiwa kuwa na wanafunzi wa MD zaidi ya 100. Vyuo kama KCMC na Bugando ilitakiwa visiwe na wanafunzi zaidi ya 50. Vyuo vya IMTU, Kairuki n.k ilitakiwa wasiwe na wanafunzi hata 30, achia tu hata hiyo ruhusa ya kuwa na wanafunzi.

2. Muhimbili haitakiwi ipewe monopoly katika kutoa elimu ya afya, maana haina uwezo huo pekee na haitokuja kuwa na uwezo huo.

3. Mlonganzila ni moja ya miradi mikubwa sana ambayo kwa hakika tuwashukuru Wakorea kwa kuuleta Tanzania, lakini Mlonganzila ni teaching hospital ya kawaida sana, ila ambayo imeletwa sehemu tusipokuwa na facilities nzuri na kubwa. Ndio maana wengi wetu tunaamini itaweza kuwa kiwanda cha kuzalisha madaktari. Kiuhalisia pale Mlonganzila inatakiwa intake moja ya MD isizidi 100.

4. Kuna umuhimu wa ku decongest vyuo vilivyopo Dar es Salaam vinavyotoa elimu ya tiba. Hospitali za Dsm ziko saturated na wanafunzi. Iwe MNH, MOI, Mwananyamala, Temeke, n.k. Ni wazo zuri sana kwa UDSM pamoja na kuanzisha kozi ya Medicine wanadai mipango yao ni kuihamisha mazima kwenda Mbeya. Nenda pale Mwananyamala, utaona wanafunzi toka IMTU, Kairuki, na vyuo hivi vya Clinical Officers na Assistant Medical Officers, idadi yao inazidi mara tano idadi ya wagonjwa waliolazwa. Sasa hapo unategemea product gani itatoka. Hapo usiongelee idadi ya walimu.

5. Tusitoe mamlaka kwa taasisi fulani kuwa na monopoly ya kitu fulani. Kuwe na ushindani. Ushindani utasaidia kuwa wabunifu na kuleta mazao mazuri. Chuo kikuu cha Pennsylvania kilikuwa chuo cha kwanza kutoa digrii ya udaktari US. Lakini hakikupewa monopoly ya ufundishaji, angalia sasa kuna Yale, Harvard, Washington, Stanford na vyuo vingi tena vyenye sifa zaidi ya Pennsylvania.

 

[Nsabhi]

Kwa leo niko UDSM. Si dhambi maana ni chuo chetu. Lakini pia ni Chuo Kikuu pekee kilichoiletea sifa kubwa Tanzania. Makerere na Nairobi hawashindani na Muhimbili wala UDOM. Chuo kikuu kinajengeka kwa miaka, lakini course unaweza ukaitengeneza kwa mwaka mmoja tu.

Maandalizi ni muhimu kwa UDSM. Teaching hospital iwepo

 

[salaama]

Point za muhimu
1. Tunatakiwa tuwe na vyuo bora vya medicine kila kimoja kikibeba wanafunzi wachache. Sema labda wawe 70 hadi 100. Maana kiuhalisia kwa uwiano wa wanafunzi na walimu waliopo hapa Tanzania, MUHAS hawakutakiwa kuwa na wanafunzi wa MD zaidi ya 100. Vyuo kama KCMC na Bugando ilitakiwa visiwe na wanafunzi zaidi ya 50. Vyuo vya IMTU, Kairuki n.k ilitakiwa wasiwe na wanafunzi hata 30, achia tu hata hiyo ruhusa ya kuwa na wanafunzi.

2. Muhimbili haitakiwi ipewe monopoly katika kutoa elimu ya afya, maana haina uwezo huo pekee na haitokuja kuwa na uwezo huo.

3. Mlonganzila ni moja ya miradi mikubwa sana ambayo kwa hakika tuwashukuru Wakorea kwa kuuleta Tanzania, lakini Mlonganzila ni teaching hospital ya kawaida sana, ila ambayo imeletwa sehemu tusipokuwa na facilities nzuri na kubwa. Ndio maana wengi wetu tunaamini itaweza kuwa kiwanda cha kuzalisha madaktari. Kiuhalisia pale Mlonganzila inatakiwa intake moja ya MD isizidi 100.

4. Kuna umuhimu wa ku decongest vyuo vilivyopo Dar es Salaam vinavyotoa elimu ya tiba. Hospitali za Dsm ziko saturated na wanafunzi. Iwe MNH, MOI, Mwananyamala, Temeke, n.k. Ni wazo zuri sana kwa UDSM pamoja na kuanzisha kozi ya Medicine wanadai mipango yao ni kuihamisha mazima kwenda Mbeya. Nenda pale Mwananyamala, utaona wanafunzi toka IMTU, Kairuki, na vyuo hivi vya Clinical Officers na Assistant Medical Officers, idadi yao inazidi mara tano idadi ya wagonjwa waliolazwa. Sasa hapo unategemea product gani itatoka. Hapo usiongelee idadi ya walimu.

5. Tusitoe mamlaka kwa taasisi fulani kuwa na monopoly ya kitu fulani. Kuwe na ushindani. Ushindani utasaidia kuwa wabunifu na kuleta mazao mazuri. Chuo kikuu cha Pennsylvania kilikuwa chuo cha kwanza kutoa digrii ya udaktari US. Lakini hakikupewa monopoly ya ufundishaji, angalia sasa kuna Yale, Harvard, Washington, Stanford na vyuo vingi tena vyenye sifa zaidi ya Pennsylvania.

Dhana yako ya kubeba wanafunzi wachache katika nchi yenye upungufu mkubwa wa madaktari haina tija. Thinking yako ni ya kizamani ya kutana madaktari muwepo wachache ili mji overvalue kama miaka ya 1980. Inaonekana wingi wa madaktari unakutia hofu ya usalama wa mkate wako. Changamoto unayoiongelea ya uwiano kati ya waalimu na wanafunzi inaweza kuwa easily solved na matumizi ya teknolojia kama vifanyavyo vyuo vingine ulimwenguni.

Pili, hakuna aliyeipa Muhimbili Monopoly ya Elimu ya Afya. To the contrary, serikali imefungua milango ndio maana zikawepo Kairuki, Bugando, KCMC na UDOM

Kuhusu Mlonganzila, kwa ufahamu wako, Wakorea hawakutuletea msaada bali Serikali ya Tanzania ndio iliyobuni mradi ule na ikaomba mkopo kutoka Korea. Ni Mkopo ule utakaolipwa na kodi za watanzania. Nina mashaka kama umepata fursa ya kutembelea Mlonganzila kiasi cha kusema ni teaching hospital ya kawaida...sijui unacompare na wapi? Nimeitembelea hospitali ile ni ya kisasa kwa viwango vyovyote vile.

Hoja yako ya ku decongest vyuo vilivyopo Dar vinavyotoa elimu ya tiba inaendana na uamuzi wa Mheshimiwa Rais wa kuamua wanafunzi wa UDSM wahamie Mlonganzila na UDSM baadaye ihamie ya Mbeya kama walivyopanga. By the way, hivi mpango wa UDSM hivi sasa ilikuwa watumie hospitali gani as teaching hospital?
Hoja yako ya Monopoly kwakweli hai apply katika mazingira tuliyopo. UDOM wanafundisha medicine, Bugando wanafundisha medicine, KCMC wanafundisha medicine, St Joseph wanafundisha Medicine, Kairuki wanafundisha Medicine....hakuna mwenye monopoly

 

[Ngalikivembu]

Huu uchambuzi ni mzuri sana. Na unatakiwa akili ya ziada kuuelewa.

Nakumbuka hoja ya UDSM kuanzisha Kozi za Medicine iliwahi tokea ubishani mkubwa humu miaka 2 iliyopita.

Watu walisema UDSM haina uwezo huo kwa vigezo vingi sana:

Moja ni kuwa UDSM haina wataalam wanaoweza kutoa elimu inayohitajika kwa Tasinia ya Medicine. Mwaka huo UDSM walipoonesha nia hiyo, inajulikana ndo walianza kuajili walimu wa kufundisha Medicine na waliingia Mkataba na Chuo kimoja China kufundisha watalaam hao. Hii ina maana sana kataalam. Huwezi tegemea watu wa namna hii waje wainue taaluma yoyote ile.

Pili, Walihoji kuongezeka kwa Kozi bila kuwa na vitendea kazi na Madarasa ya kutosha kutoa taaluma hiyo. Mfano, huwezi tegemea Dispensary ya Chuo kuwa eneo la kutolea elimu ya kidaktari. Ukiangalia vyuo vingine unaweza angalia kwa urahisi sana. KCMC, Bugando, Aga Khani, UDOM na MUHAS na IMTU pia wana hospital kubwa sana. UDSM haina hivyo vitu. Pengine wapewe muda waandae mazingira hayo.

Sababu ya Tatu ni kuwa kumekuwa na Kozi fulani kwa UDSM kuanzisha bila kujipima uwezo wake zaidi ya kuiga. Mfano walitoa kuwa Miaka ya 2005-2009 walianzisha Kozi iliitwa Food and Biochemical Engineering. Hii kozi ilikuja kupambanishwa na kozi ya Food Science and Technology ya SUA. Mwisho ilishindwa kusimama, ikafa miaka ya 2010. Haijulikani wale waliodahiliwa walitunukiwa digrii gani.

Katika hili kuna Kozi inaitwa Wild Life pale UDSM na SUA pia. Wanafunzi wake wanajua nini kinatokea katika soko. Wengi wanatoka weupe kwa sababu ya kukosa elements nyingi za kozi hiyo kwenye soko.

Pia, mwaka juzi wameanzisha chuo cha Kilimo na Uvuvi. Kilichoonekana mpaka sasa wameshindwa kusimamia kozi ya Food Science and Technology na Bee Keeping. Shida kubwa imekuwa walimu wa kufundisha masomo haya. Wamewapa walimu wa Biotechnology, Fisheries na Microbiology kufundisha masomo haya bila kujali wanatakiwa wajue masomo ya msingi ya Food Science. Mwaka uliopita wameshindwa kudahili wanafunzi katika Uzamili wa kozi hizi kwa sababu hakuna anayeweza simamia tasnifu za level hiyo. Maana wale wenye Food Science MSc. tu.

Sawa tunahitaji jina ila tuwe pia tunaangalia nini kitatokea kama tunajianzishia tu kozi kwa ushabiki.

Kama wanataka kuanzisha degree za namna hiyo wanaweza leta strategic plan yake na kuangalia plan yao, ila si kuangalia lazima nao wawe na chuo cha namna hiyo.

Nakuunga mkono sana. Mhadhiri mmoja rafiki yangu pale Coet aliniambia juu ya ubishani uliokuwepo ndani ya chuo chenyewe. Wapo waliotoa hoja kuwa bado hawafikia kiwango cha kuanzisha hiyo kozi. Kuna mapungufu mengi sana.

Shida kubwa pale ilikuwa Maslahi. Yale majengo yalijengwa kwa ufadhili. Na watu walikuwa na interest na mafungu. Hadi sasa ile kozi imejidhihirisha wazi haina miguu kujisimamia yenyewe.

Medicine kwa Udsm sio sahihi kuendelea kuwepo. Waachiwe Bugando, Muhimbili, KCMC na sio wao.

 

[tutafikatu]

Dhana yako ya kubeba wanafunzi wachache katika nchi yenye upungufu mkubwa wa madaktari haina tija. Thinking yako ni ya kizamani ya kutana madaktari muwepo wachache ili mji overvalue kama miaka ya 1980.

Unataka kusema Harvard, Stanford, Cape Town n.k wenye walimu wengi zaidi ya vyuo vyetu lakini wanasajili wanafunzi wachache, wanaogopa mikate yao? Ni thinking ya kizamani? Inategemea wataka quantity au quality. Mfano kwa Oxford, wanafunzi wa Medicine teacher - student ratio ni 1 to 2.0!!!
Tafuta kitabu kinachoitwa The Challenge of Problem-based Learning kikupe mwanga.

 

[Masiya]

Hivi anayetaka kuvuruga ni nani huyo? Kwa taarifa yake hata SUA kupitia college of veterinary and medical sciences wako kwenye mchakato wa kuanzisha degree za tiba ya binadamu!

Baada ya kumsikia JPM naona SUA walinywea wakatupilia mbali hilo wazo na hata jina la college limebadilishwa (kimya kimya) na kuwa College of Veterinary Medicine & Biomedical Sciences ( na sio hilo ulilotaja hapo juu). Hiyo ndio nguvu ya neno.